بیماریهای گوارشی در شتر مرغ

نوشته شده توسط doctorvet    ۴ بدون دیدگاه

عوارض گوارشی و راه های پیشگیری و درمان در شترمرغ

مقدمه:

مشکلات موجود در سیستم گوارشی تقریباً اصلی ترین علت تلفات در شترمرغ های جوان می باشد. سیستم گوارش پیشرفته در شترمرغ و عکس العمل پرنده به تغییر جیر غذایی و کاهش آن از مهمترین عوامل درگیری بوده و تغذیه آن نیاز به مهارت بسیار بالای علمی دارد. اکثراً مشکلات گوارشی مطرح شده به سیستم غلط مدیریت در این مزارع بر می گردد و سایر عوامل از جمله آلودگی های قارچی و میکروبی هم معمولاً در ارتباط با عوامل مدیریتی می باشند.

مشکلات گوارشی عمدتاً در گله های شترمرغ بیشتر از موارد تک گیر آن دیده می شود. لذا پیشگیری از بیماری در شترمرغ به عنوان یک کلید اطمینان در مقابل درمان آن محسوب می گردد و توجه به این مسئله بسیار مهم است که بدانیم سیستم گوارش یک جوجه تازه متولد شده کاملاً استریل و تقریباً عاری از اختلالات گوارشی با آسیب پذیری بالا می باشد. سنگدان و روده ها در این مرحله در حال شکل گرفتن بوده و به کیفیت جیره و مدیریت تغذیه در این سن و نقش حساس آن در اولین ماه زندگی جوجه ها باید توجه خاص معمول گردد.

زرده اولین غذای مصرف شده توسط جوجه ها در اولین روزهای زندگی می باشد که در فعال نمودن سیستم گوارش نقش حساسی دارد و در ادامه آن به علت قرار گرفتن جوجه ها در محیط و پاک طی هفته های اولیه زندگی و همچنین عدم ارتباط آنها با جوجه های بزرگ تر در بسیاری از این مزارع باعث عدم دسترسی به فلور طبیعی روده و ایجاد تأخیر در ایجاد ایمنی بدن آنها می گردد و جوجه ها مستعد ابتلا به بسیاری از باکتری های گرم منفی و تک یاخته ای ها با حدت بالای بیماری زائی می گردند. برای آن که قادر به جلوگیری از ایجاد مشکلات معدی – روده ای  در این گونه جوجه ها باشیم آشنایی با روند سیستم گوارش در این گونه موارد کاملاً ضرورت می یابد.

جوجه های تازه متولد شده معمولاً مقدار کمی از وزن خود را طی هفته های اولیه زندگی از دست می دهند و اولین مرحله از افت وزن آنها مربوط به بازجذب و دفع آب همراه با سایر مواد دفعی موجود در زیر پوست آنها می باشد که نقش مهمی در زنده ماندن آنها طی 48 ساعت اولیه زندگی دارد.

در روزهای بعد هم (سوم و چهارم) باز جذب زرده کمک به زنده ماندن جوجه ها می نماید و در طی این مرحله جوجه ها خوردن غذا را یاد می گیرند و سیستم گوارش باید در این مرحله به طور منظم شروع به کار نماید. این مرحله بسیار حساس بوده و کارهای بسیار ساده از قبیل قرار دادن ظروف غذا خوری و آبخوری مناسب و قابل دسترس برای جوجه ها و حتی تعداد دفعات غذا دهی و آب دهی از اهمیت خاصی برخوردار بوده و می تواند فاصله معنی داری بین تلفات بالا و ماندگاری جوجه ها ایجاد کند.

ارتباط بین بیماری و تغذیه در تشخیص بیماری جوجه ها حائز اهمیت می باشد که ممکن است گاهی به این مسئله توجه چندانی نشود. لذا بعضی از جوجه ها ممکن است به علت خوردن مواد مختلف قابل دسترس در روی زمین و محیط اطراف و همراه با خاک و شن دچار انباشتگی و تلفات گردند.

عوامل اصلی در مشکلات گوارشی شترمرغ ها به دو علت عمده زیر مربوط می باشند.

• ·مشکلات مدیریتی
• · بیماری های عفونی

مشکلات مدیریتی – عمده موارد قابل مشاهده در مشکلات گوارشی مربوط به ضعف مدیریت بوده و این مشکلات در حدو سه ماهگی اتفاق می افتد و بعد از گذر از این دوران پر تلاطم جوجه شتر مرغ ها به آرامی به جیره غذایی جدید عادت می کنند. به نظر می رسد که سیستم گوارش آنها طی مروز زمان به رشد کامل خود می رسد لذا عمده مشکلات آنها در سنین دوران سه ماهگی همراه با انباشتگی پیش معده و سنگدان بوده و این انباشتگی در اثر خوردن اشیاء مختلف از قبیل سنگ و خاک و مواد همراه با ساقه بلند یونجه می باشد.

به دلایل کاملاً ناشناخته ای جوجه های جوان بالای یک ماهگی از ضریب رشد بسیار بالایی برخوردار بوده و در این سن یونجه به بخشی از جیره غذایی و یا انتقال آنها به مزارع یونجه و استفاده از یونجه تازه و کامل و همچنین استفاده از یونجه خرد شده با طول بیش از 5/0 سانتی متر باعث ایجاد انباشتگی و تلفات بالا می گردد.

سایر عواملی که در سیستم گوارش باعث این اختلالات می گردند شامل افزایش انگل های روده ای و تغییر فلور طبیعی روده است که باعث خوردن بیش از حد شن و خاک و سایر مواد پست و سنگین شده و حیوان تلاش می کند از سنگ و دانه های شن بیشتری استفاده کند که مجموعه این ها باعث اسهال و یا توقف حرکات روده، یبوست و تلفات می گردند.

پیچ خوردگی روده در شترمرغ بندرت اتفاق می افتد و در مطالعات انجام گرفته ارتباط زیادی بین تغییر ناگهانی جیره و پیچ خوردگی مشاهده گردیده است. تلفات ناشی از پیچ خوردگی در روده تا بالای 50/0 درصد می تواند اتفاق بیافتد به طوری که طی گزارشی از یک مزرعه ضمن تغییر ناگهانی جیره از کنسانتره به چغندر و کاه خرد شده این مورد مشاهده شده است.

عوامل عفونی:

مشکلات گوارشی ناشی از عوامل عفونی می تواند در اثر عوامل باکتریایی، قارچی و انگلی اتفاق بیافتد. آلودگی با کلستریدیاها، مگا باکترها و تک یاخته ای ها به طور مشترک باعث ایجاد صدمات تخریبی همراه با تلفات بالا تا 100 درصد در جوجه ها می گردند.

بیماری های ناشی از تک یاخته ای ها شامل تریکوموناس S.P و بالانتیدیوم S.P به تعداد معدودی در جوجه ها مشاهده می شود که باعث ایجاد آنتریت و اسهال کفی در جوجه ها می گردند و جوجه های جوان ممکن است در اثر دهیدراتاسیون ناشی از اسهال تلف گردند و یا این که به طور ثانویه و در اثر پیشرفت بیماری جابجایی روده ها در آنها اتفاق افتد.

مگا باکترها در بسیاری از جوجه های درگیر بیماری دیده می شوند و می توانند در سطح انبوه و با اتصال به غشاء کوئیلن باعث ادم و آنتریت گردند، که با میکروسکوپ قابل مشاهده خواهند بود.

علی رغم درگیری های اشاره شده در بالا مشکلات عدیده دیگری در جوجه های جوان در اثر آلودگی های ناشی از عفونت های کلستریدیایی مشاهده می گردند که بسیار مهم می باشند. آلودگی های کلستریدیایی در شتر مرغ ها عمدتاً یکی از مشکلات عمومی در مجتمع های پرورش شترمرغ می باشد که شامل کلستریدیوم ساردلی است که براساس سموم مترشحه از آنها شناسایی می گردند.

عفونت های کلستریدیایی در شترمرغ ها ممکن است در اثر استرس های وارده ایجاد و منجر به زمین گیری و مرگ و میر گسترده و فوق حاد در جوجه های جوان گردند و در شترمرغ های مولد تخم گذار فلجی ناشی از مسمومیت با سموم این باکتری ها مشاهده می گردد.

کلستریدیوم پرفرنژنس تیپ A ,D و احتمالاً سایر تیپ های کلستریدیایی بخشی از فلور طبیعی روده پرندگان سالم و بالغ را تشکیل می دهند و این باکتری ها تحت شرایط غیرعادی ممکن است پاتوژنیک شده و باعث تلفات زیادی در شترمرغ ها گردند.

در جوجه شترمرغ های جوان و مستعد باعث ایجاد آنتریت و بر هم خوردن فلور طبیعی روده می گردند و همچنین ایجاد تخریش در جدار دستگاه گوارش به علت بلعیدن بیش از حد غذا، پایین افتادن حرارت بدن در اثر سرمای محیط و استرس های وارده ناشی از سایر عوامل می توانند از فاکتورهای اصلی پیدایش عفونت های کلستریدیایی در جوجه شترمرغ های جوان باشند.

آنتروتوکسمی فوق حاد توسط کلستریدیوم سوردلی، کلستریدیوم پرفرنژنس، کلستریدیوم دیفی سیل و کلستریدیوم کولینوم در جوجه شتر مرغ های سنین 10-9 روزه با تلفات بین 95-5 درصد دیده شده است.

عفونت های کلستریدیایی در بسیاری از جوجه های بالای 3-2 هفته با اسهال آبکی، آنتریت ناشی از التهاب اپیتلیوم و دهیدرا تاسیون شدید همراه با تلفات ناگهانی مشاهده شده است.

زخم های ناشی از آنتریت نکروتیک در این سن از جوجه ها به ندرت مشاهده می شود و در نمونه های آلوده با تهیه گسترش و در زیر میکروسکوپ، شناسایی انجام می گیرد. تهیه گسترش از محتویات روده و نشان دادن کلستریدیوم های گرم مثبت تنها در غیاب باکتری های گرم منفی امکان پذیر می باشد. در ارزیابی و شناسایی انواع کلستریدیاها روش های باکتریولوژِیک و ایمونوفلورسانس اختصاصی ما را زودتر به هدف می رساند.

محل نگهداری جوجه شترمرغ های جوان و امکان دسترسی آنها به چراگاه یونجه می تواند باعث بروز آنتریت کلستریدیایی گردد. این مورد اغلب به خاطر استفاده مشرک از چراگاه توسط سایر حیوانات و شترمرغ اتفاق می افتد که در اثر بلع هاگ های کلستریدیایی موجود در محل انتقال آلودگی و بیماری در شترمرغ ها مشاهده می شود.

یک مورد آنتریت هموراژیک در اثر کلستریدیوم ساردلی از فلسطین اشغالی گزارش شده است که طی آن تعدادی شترمرغ با انتقال به یک مزرعه یونجه که قبلاً مورد استفاده یک گله پرواری از شترمرغ بود دچار بیماری می شوند که طی آن تعداد بی شماری هاگ کلستریدیوم ساردلی از نمونه های اخذ شده از یونجه در این محل جدا گردید.

کنترل آلودگی ناشی از کلستریدیاها در سنین بالای 2 ماهگی با استفاده از باسیتراسین در خوراک پرنده انجام می گیرد. آنتریت هموراژیک به شکل فوق حاد  ناشی از کلستریدیاها در شترمرغ های با سنین 6-1 ماه معمولاً مشاهده می شود. شیوع بیماری بسیار سریع و تلفات ناگهانی همراه با اسهال و بدون سایر علائم بالینی می باشد.

آنتریت هموراژیک کلستریدیایی عمدتاً با نزدیک شدن زمستان، بهار و احتمالاً در ارتباط با تغییرات جوی و بارش باران بوده و در این مرحله پرنده علاقمند نوک زدن به زمین و خوردن گل و لای می باشد. در مشاهده روده لاشه تلف شده تجمع خون تازه دیده می شود و در مرحله حاد بیماری تغییرات ماکروسکوپیک قابل مشاهده می باشند. در مراحل پیشرفته بیماری بعضاً وجود غشاء کاذب در مخاط روده و در بعضی نمونه ها نکروز کانونی در کبد لاشه های تلف شده مشاهده می شود.

از علائم اصلی بیماری در این مرحله وقوع تلفات شدید (بالای 10درصد) در روز می باشد، که در این مرحله لازم است به درمان با آمپی سیلین یا اکسی تتراسایکلین همراه با آب در حداقل زمان ممکن اقدام که درمان مناسبی می تواند باشد.

موارد آنتریت نکروتیک اکثراً در شترمرغ های بالای 6 ماه دیده می شود. شیوع بیماری در بسیاری از نمونه ها وابسته به فصل بوده و در اوایل زمستان دیده می شود و در گله های مولد هم به ندرت به صورت حاد مشاهده می شود بیماری بسیار حاد بوده و باعث تلفات شدیدی در این پرنده ها می گردد.

در اثر آلودگی، پرنده به آرامی حرکت نموده و به نظر از شوک وارده دچار درد و رنج شده و اغلب با علائم کلینیکی طی 24 تا 48 ساعت تلف می گردد.

در نمونه های مشاهده شده قسمت های بزرگ نکروزه در سرتاسر روده کوچک دیده می شود و در اکثر پرنده های بیمار کبد متورم، سیاه و بزرگ همراه با نکروز کانونی مشاهده می گردد.

در این مرحله از بیماری با علائم کلینیکی عنوان شده درمان نتایج چندان مطلوبی نخواهد داشت. استفاده از آمپی سیلین و یا تتراسیکلین به همراه آب آشامیدنی باعث توقف تلفات در بیماران داخل پن تا 48 ساعت می گردد. در بعضی از موارد بیماری ممکن است پس از چند هفته مجدداً ظاهر گردد.

در اثر سموم کلستریدیایی گاهی فلجی موضعی و یا کلی در پاها، بال و گردن مشاهده می گردد که ناشی از سموم حاصل از کلستریدیوم شوای وبوتیلینوم بوده و احتمالاً باعث آسیب های عصبی در پرنده ها می شوند.

در مصرف گوشت حاصل از کشتار چنین پرندگانی مسمومیت باید کاملاً بر طرف شده باشد. البته مشکلات ناشی از این قبیل کلستریدیاها به صورت موردی و تک گیر بوده و از اهمیت اقتصادی چندانی برخوردار نمی باشد. تشخیص تفریقی در این قبیل از نمونه ها براساس شناسایی سموم کلستریدیایی در بیماری عصبی و از سایر عوامل شامل آربو ویروس ها و نیوکاسل استوار می باشد.

كمپيلو باكتريوزيس

اين بيماري درماكيان تحت عنوان هپاتيت ويبريوني شناخته شده ودرجوجه هاي2 هفته تا 4 ماه ازاسرائيل بصورت يك بيماري اپيدميك گزارش شده است .علائم باليني درحيوان شامل بيحالي ، كم خوني شديد ،كاهش ميزان آب بدن (دهيدراتاسيون) همراه با ادرار سبز مي باشد .

عامل بيماري  :

عامل بيماري بنام كمپيلو باكتر ژژوني وتحت تيپ s از كبد پرندگان بيمار جدا شده است بيشترين موارد ازبيماري توسط كمپيلو باكترژژوني گزارش شده است وعلائم بيماري همراه با آنتريت وهپاتيت درجوجه هاي جوان از آفريقاي جنوبي گزارش شده است .

كمپيلو باكتر ژژوني از ره آ همراه باعلائم تيپيك آن شامل هپاتيت ويبريوني و نكروز كانوني دريكي از لوبهاي كبدي جوجه سه ماهه ره آ جداشده است وهمچنين از زرده موجود در كيسه زرده آلوده (عفوني) يك جوجه شترمرغ كه توسط عامل بيماري تلف شده بود جداگرديد .كمپيلو باكتر ازبدن تعدادي ره آي تلف شده در اثراسپيروكتوس تيفلوكولايتيس جداشده است .

درمان :

درمان قطعي براي بيماران پيشنهاد نشده ولي با استراتژي درماني زير ازتعداد تلفات كاسته مي شود .درپرندگان جوان – 250 ميلي گرم فورالتادون دريك ليتر آب و درپرندگان بالغ ومسن – ازداروي norofloxacin  بميزان 30ميلي گرم بر وزن بدن داده شوداز اريترومايسين وانروفلوكسازين هم استفاده شده است .از يك واكسن تخفيف حدت يافته بطور آزمايشي در كاهش بيماري استفاده شده است .

پيشگيري :

–          استفاده از جيره مناسب وتامين مواد متابوليك ، عالي ومعدني موردنياز بدن پرنده

–          پيشگيري از تماس پرنده با مواد ومحيط آلوده

–          جداسازي سريع پرنده ازمحل آلوده درصورت وقوع بيماري

آسپرژيلوس در شترمرغ

آسپرژیلوس، شایع ترین بیماری قارچی در گونه های مختلف پرندگان می باشد. این بیماری ، از نظراقتصادی، مهم ترین بیماری قارچی مشاهده شده در شتر مرغها می باشد.

آسپرژیلوس فومیگاتوس (A.fumigatus) و آسپرژیلوس فلاووس (A.flavous) به همراه آسپرژیلوس نیجر (A.niger) به عنوان عامل این بیماری از شتر مرغهای مبتلا جدا شده است.

همچنین این عوامل از جوجه هایی که به طورمصنوعی به دنیا آمده اند، جدا سازی شده و خسارات سنگینی را به بار آورده اند

دستگاه های هچری آلوده ، منبع اصلی آسپرژیلوس در جوجه های تازه تولد یافته می باشند. دما و رطوبت همراه با مواد آلی موجود در تخم های هچ شده ، شرایط مطلوبی را برای تولید مثل سریع قارچها و تولید مقادیر زیاد هاگ فراهم می کند.

دستگاه های ستروهچر باید به طور کامل توسط مواد ضد قارچ مؤثر، تمیز و ضد عفونی گردد؛ بدین منظور می توان از فرمالین و یا محلول 1% کلینا فارم پس از هر هچ و قبل از جایگزینی تخم ها در دستگاه جوجه کشی استفاده کرد.

کاه یا علوفه خشک آغشته به قارچ که به عنوان بستر استفاده می شود و یا یونجه های خشک شده حاوی قارچ که شتر مرغ از آن تغذیه می کند، منشاء مهم آسپرژیلوس درجوجه های تازه تولد یافته و درشتر مرغهای در حال رشد می باشد. همچنین رطوبت بالا و تهویه ضعیف به علت افزایش میزان آمونیاک به بروز آسپرژیلوس کمک می کند. جوجه های جوانی که فرصت کافی جهت کسب ایمنی طبیعی علیه قارچهای ساپروفیت را پیدا نکرده اند بیشترین درگیری را دارند که در این زمینه عمده خسارات مربوط به جوجه های زیر یک ماه می باشد. پرندگان بزرگ تا حدودی قادر به تحمل عامل بیماریزای موجود در مواد غذایی انبارشده هستند.

درآب و هوای سرد و در زمستان، گاهی اوقات لازم می شود که شتر مرغهای جوان را برای مدتی در محیط بسته نگهداری کرد؛ در این موارد بستر و تهویه مطلوب ساختمان اهمیت زیادی می یابد.

بستر شتر مرغها بایستی تقریبا” هر روز عوض شود و مواد ضد عفونی ضد قارچی مؤثر نیز باید مورداستفاده قرارگیرد تا سبب کاهش تولید مثل قارچها و در نتیجه کاهش هاگهای حاصل از آنها دربستر و ساختمان گردد.

پرندگان به طور معمول درمعرض قارچها قرار دارند و فقط در شرایط خاص ، این قارچها پاتوژن می شوند. آسپرژیلوس معمولا” تحت شرایطی همچون استرس ، نقصان ایمنی بدن ، درمان طولانی مدت با داروهای آنتی بیوتیکی و یا اینکه اگر دام در معرض مقادیر زیادی از ارگانیسم قرار گیرد، سبب ایجاد بیمای می شود.

علائم بالینی و یافته های پاتولوژی

همانند گونه های دیگر پرندگان، آسپرژیلوس در شترمرغها معمولا” یک بیماری تنفسی می باشد. تمامی قسمتهای دستگاه تنفسی می تواند درگیرشود اما اغلب در جوجه های جوان ریه ها و در جوجه های بزرگتر کیسه های هوایی درگیر می شوند. استرس یک عامل مستعد کننده برای ابتلا به این بیماری می باشد.

علائم بالینی بستگی به محل وشدت ضایعات دارد که می تواند سبب ایجاد صداهای تنفسی تا کوتاه شدن تنفس در شترمرغها گردد. ضایعات موجود در کیسه های هوایی با شنیدن صداهای دستگاه تنفسی تشخیص داده نمی شود.

عفونت دستگاه تنفسی با آسپرژیلوس ممکن است قسمت فوقانی دستگاه تنفسی را درگیر کند. در این صورت سبب آماس قارچی نای می شود که ضایعات کوچک گرانولوماتوزی درطول سطح داخلی نای دیده می شود. اما دربیشتر موارد آسپرژیلوس درشتر مرغها، ریه ها درگیر می

شوند که سبب ایجاد ضایعات شدید گرانولوماتوزی می شود. البته در شتر مرغهایی که ازطریق بستر و یا کاه آلوده ، درگیر شده اند تورم و عفونت شدید قارچی کیسه های هوایی رخ می دهد. در شتر مرغهایی که ریه هایشان درگیر و دچار آماس گرانولوماتوز ریوی شده است ، علائم بالینی تنفسی به خوبی دیده نمی شود ولی در شتر مرغهایی که دچار آماس کیسه های هوایی شده اند، علائم بالینی تنفسی به خوبی قابل مشاهده است.

علائم بالینی شامل بی حالی و افسردگی ، بی اشتهایی ، توقف رشد ، جمع شدن خلط در دهان ، یبوست شدید، نرمی استخوان و نهایتا” افزایش مرگ ومیر می باشد.

جوجه های مبتلا معمولا” با سرهای افتاده و نزدیک به زمین حرکت می کنند چنین جوجه هایی دارای گرانولومها و آبسه های زرد و سبز پراکنده در سراسر بافت ریه خود هستند. آسپرژیلوس تنفسی درشتر مرغ پنج ماهه ای درشهریور ماه 1383 توسط دکتر کمیلی و مهام تشخیص داده شد. این شتر مرغ چند روزی علائم افسردگی و بی حالی را از خود نشان می داد و با دهان باز نفس می کشید ودر هنگام غذا خوردن از گله جدا می ماند. پس از کالبد گشایی ، التهاب و عفونت شدید کیسه های هوایی ، همراه با ضخیم شدن دیواره ها مشاهده گردید. درگیری ریه ها بصورت کانونهای نکروتیک سبز رنگی قابل تشخیص بود. پس از آزمایشات پاتولوژی  و میکروبیولوژی این تشخیص تآیید  گردید

آسپرژیلوس در شترمرغها فقط یک بیماری تنفسی نمی باشد. بلکه در شرایط خاص ممکن است دستگاه گوارش را درگیر کند و یا حتی سبب مشکلات پوستی گردد.

آسپرژیلوس در دستگاه گوارش شترمرغها ، با تکثیر زیاد لایه های پیش معده و التهاب شدید آن نمایان می گردد که سبب انباشتگی معده و در نهایت مرگ می شود. عفونتهای قارچی دستگاه گوارش معمولا” ازطریق آلودگی های شدید بستر، غذا و استفاده درازمدت آنتی بیوتیک ها بوجود می آید.

درصورتیکه شتر مرغها درمحیطی با رطوبت بالا و بهداشتی ضعیف نگهداری شوند ممکن است به درماتیت قارچی دچار

شوند. ضایعات پوستی آسپرژیلوس ممکن است موضعی باشد یا اینکه بخش وسیعی از پوست را فرا گیرد. آزمایشات بافت شناسی ریسه های انشعاب یافته ای را نشان می دهد که درلایه های پوست رسوخ کرده اند.

دامپزشکان استرالیایی ، آسپرژیلوس ریوی موجود در شترمرغهای 6 ماهه را توصیف کرده اند. این شتر مرغها در محیط شلوغ و بستر پر گرد وخاک و محیطی با دما و رطوبت بالا نگهداری می شدند.

پرنده های مبتلا ممکن است عامل بیماری را در اواخر دوران انکوباسیون و یا در اوایل به دنیا آمدن کسب کرده باشند که این عامل عفونی نهفته توسط استرس فعال می شود. پرنده های مبتلا به این بیماری دچار تنگی نفس ، سیانوز و کاهش مقاومت فیزیکی بدن می شود. بیماری قارچی آسپرژیلوس در شترمرغهای بالغ  ممکن است به اشکال گرانولوماتوزی بروز کند.

روشهای تشخیص :

عائم بالینی توسط کشت نمونه های دستگاه تنفسی ، رادیو گرافی ، اولتراسوند، اندوسکوپی و آزمایشات سرولوژیک تأیید می شوند.

برای ردیابی و تشخیص وجود آنتی بادی های آسپرژیلوس در سرم ، می توان از عصاره آسپرژیلوس به عنوان یک آنتی ژن درآزمایش agar gel diffusicon test  استفاده کرد. همچنین از تست ELIZA  نیز می توان در تشخیص این بیماری استفاده کرد.

یک شتر مرغ 4 ماهه با وزن 24 کیلوگرم مبتلا به این بیماری در آمریکا مورد آزمایشات قرار گرفت و نتایج زیر مشاهده گردید. این پرنده ضعیف بوده و با دهان باز تنفس می کرد و دائما” بالهایش را به سمت پایین و بالا تکان می داد. این شتر مرغ دچار لوکوسیتوزیس11/900 ? L : normal , 15/27  ? L)    (   هیپوگلیسمی ( 150 – 200 mg/dl : normal ,  365 mg/dl )   و افزایش فعالیت آسپارتات ترانسیناز552ul ) ( 90 – 15  ul :, normal,

رادیو گرافی از ناحیه سینه در حالیکه شتر مرغ ایستاده بود انجام گرفت و اپسيفيکاسیون ( opacification)  کیسه های هوایی و ضخیم شدن پرده جنب را نشان داد.

برونکوسکوپی با ویدئو اسکوپ قابل انعطاف به اندازه  3m × 9/8mm  انجام گرفت که در قسمت انتهایی نای پلاکهای سبز رنگی مشاهده شد و بعضی از برنش های ثانویه کاملا” بسته شده بود و با شیوه  اندوسکوپی از نواحی مختلف این پرنده برای بررسی نمونه های بافت شناسی هم جدا شد.

درمان :

هیچگونه درمان مؤثر و عملی در برابر درگیری های سیستمیک آسپرژیلوس در مزارع پرورش شتر مرغ وجود ندارد و پیشگیری تنها راه مؤثر در برابر این بیماری می باشد.

مهم ترین اقدام در مواجه با شیوع آسپرژیلوس یافتن منبع آلودگی و جلوگیری از عفونت بیشتر توسط هاگها و ضدعفونی ضد قارچی می باشد. در موارد تک گیر، شتر مرغها را می توان با تجویز داری ایتراکونازول (Itraconazol) با دز mg/kg 10  به مدت 5 تا 10 روز درمان کرد ( در صورت مصرف این دارو باید دقت شود که اگر علائم عصبی رخ داد، دارو کم یا متوقف شود). همچنین می توان از محلول 1:50 انیلوکونازول ( enilkonazole)  استفاده کرد، یا از دود ناشی از قرص های انیلوکونازول در درمان پرنده ها یاری برد که در این حالت بایستی تمامی پرندگان به محلی کوچک و بسته برده شوند تا مجبور به استنشاق این دارو گردند. درمان با کتوکونازول به میزان 10 تا 20 میلی گرم برای هر کیلوگرم وزن زنده بصورت یک تزریق روزانه به مدت 7 روز ممکن است با موفقیت همراه باشد.

به منظور ضد عفونی کردن انکوباتورها، دستگاههای هچری و بستر می توان از محلول 1% اینلکونازول( کلینا فارم ) به صورت اسپری استفاده کرد. همچنین این محلول در درمان عفونتهای قارچی پوستی و تنفسی نیز مورد استفاده قرار می گیرد. دردستگاههای هچری که توسط قارچها آلوده شده اند دود ناشی از قرص های انیلوکونازول می تواند در هچ مورد استفاده قرار گیرد. تا شدت آلودگی در جوجه های تازه متولد شده را کاهش دهد .

اسهال وآنتريت ناشي ازگرم منفيها

اين باكتريها عمدتا درجوجه هاي جوان شترمرغ ديده شده وباعث برهم زدن شرايط موجود درفلورطبيعي دستگاه گوارش مي گردند .

علائم بيماري :

آنتريت ودهيدراتاسيون دربدن وپاها وگاهي اسهال بعلت التهاب وآزردگي دركولون ايجاد مي شوند .از علل ديگر شيوع بيماري مي توان به عدم وجود غدد لنفاوي درسيستم گوارش اشاره كرد كه باعث ايجاد سپتي سمي واسهال در اثرفرصت پيش آمده وانتشار باكتري ازروده به داخل سرم خون بايد اشاره كرد .

انواع سالمونلاها ،   E.coli، پزودوموناس آئروژينوزا ازعوامل اصلي بيماري محسوب مي گردند ودر آفريقا يك مورد از بيماري توسط عوامل فوق با 11درصد تلفات گزارش شده است آلودگي باعث عفونت در كبد همراه با التهاب ونقاط كوچك نكروزه ديده مي شود .در سپتي سمي  ناشي ازE.coli  زخمهاي مشابه در كبد طيور ايجاد مي كند .

پريكارديت فيبريني وپري هپاتيت هم گاهي دراثر اين عوامل مشاهده شده است .

درمان :

آنتي بيوگرام گرفته وپس ازتعيين نوع دارو به روش مصرف آنتي بيوتيك د رصبح + پروبيوتيك بعداز ظهر انجام مي گيرد .

پيشگيري :از انواع پروبيوتيكها ، ماست ومدفوع ساير پرندگان بالغ براي فعا ل سازي سيستم ايمني بدن استفاده مي شود ورعايت شرايط بهداشتي درمحل نگهداري وتنظيم جيره مناسب ازعوامل موثر درپيشگيري مي باشند .

آنازارك آدنوماتوزدرجوجه هاي شترمرغ

تداوم رطوبت بالاوبيش ازحد دردوره انكوباسيون باعث ايجاد آنازارك ودژنراسيون عضلاتدرطي دوره هچري مي گردد وتامين نياز آب بدن جوجه ها تا انتهاي دوره مي تواند درتماس با يك منبع توليد رطوبت يا آب باشد هرچند كه در زمان تولد جوجه ها ، عمدتا گردن آنها دچار ادم شده وبصورت شانه مانند با موهاي سيخ سيخ ديده مي شوند بطوريكه به مرور زمان ودراثر رها كردن آنها در محيط محل زندگي به آن شرايط عادت مي كنند .

نقش پتاسيم :

جوجه هاي ادماتوز دررطوبت بالاي 13% محيطي قادربه هچراز تخمهاي نطفه دار نمي باشند بهمين منظوردرمرغهاي تخم گذارازجيره غذايي با 60% يونجه اگر استفاده شود داراي 48/1% پتاسيم درماده خشك خواهد بود .

سالمونلوز

گونه های مختلف از سالمونلا از امو و شترمرغ جدا شده است . سالمونلا تیفی موریم  در اثر آلودگی محیط ، غذا وتماس با جوندگان و پرندگان که میزبان آن می باشند وهمچنین عدم ایمنی  کافی در مقابل بیماری انتقال می یابد .

انتقال :

انتقال بطور مستقیم واز طریق پرنده های بظاهر سالم و بدون داشتن علائم بالینی وترشحات خاص از آنها ویا بصورت غیرمستقیم ازراه وسایل ، تریلرها وغیره انتقال می یابد . انتقال عمدی واز طریق تخم آلوده به مدفوع ، از طریق تخمدان واویداکت انجام می گیرد .

اپیدمیولوژی بیماری :

گونه های باکتری در همه جا پراکنده می باشند وبمدت طولانی مدت در خاک ومدفوع زنده مانده ودر اثر ابتلاء شترمرغ با این باکتریها در مزرعه باعث ایجاد تلفات زیاد دردوره انکوباسیون و پرورش جوجه ها می شوند و گاهی پرنده ها زنده مانده وبعنوان ناقل بظاهر سالم عمل می کنند

جونده ها ، پرنده های وحشی و پستانداران بعنوان مخازن اصلی سالمونلاها مطرح می باشند .

علائم بالینی بیماری

در صورت افزایش تلفات غیر طبیعی پس از هچ احتمال عفونت سالمونلای وجود دارد واین علائم در پرنده های جوان وبالغین بصورت کاهش اشتها ، بی حالی ، اسهال و یا مرگ بدون تظاهرات بالینی دیده می شود .

علایم کالبد گشايي

در جوجه هاتی تلف شده تورم بند ناف ، بزرگی طحال و کبد ، احتقان عمومی در عروق وعفونت غیر اختصاصی روده ها دیده می شود .

تشخیص

نمونه برداری از کیسه زرده ، روده ، کبد وطحال جهت کشت میکروبی

درمان :

انجام آنتی بیوگرام ودرمان با آنتی بیوتیک