توليد مثل گربه

نوشته شده توسط doctorvet    بدون دیدگاه

گربه‌ ماده‌ ۲ بار در سال‌ می‌تواند زایمان‌ کند حالت‌ فحلی‌ او در هر فصل‌ چندین‌ بار تکرار شده‌ تا جفت‌گیری‌ انجام‌شود. در زمان‌ فحلی‌ گربه‌ ماده‌ بیقرار بوده‌ و پر سرو صدا می‌شود. گربه‌ ماده‌ تنها در پاسخ‌ به‌ عمل‌ جفت‌گیری‌،تخمک‌گذاری‌ را انجام‌ می‌دهد.

گربه‌ آبستن‌ تا هفته‌ پنجم‌ آبستنی‌ نیاز به‌ توجه‌ بیشتر ندارد و تنها حمل‌ و نقل‌ آن‌ باید با احتیاط باشد. در ۴ هفته‌ پایانی‌ اشتهای‌ آن‌ زیاد شده‌ و نیاز به‌ غذای‌ بیشتری‌ دارد (بویژه‌ گوشت‌ و ماهی‌).

در ۲ هفته‌ پایانی‌ رشد جنین‌ها سریع‌ بوده‌ و به‌ مادر باید شیر کافی‌ و سایر غذاها به‌ هر میزان‌ که‌ می‌خواهد داده‌ شود.دادن‌ قرصهای‌ ویتامین‌ و مکمل‌ نیز در این‌ زمان‌ سودمند است‌.

برای‌ زایمان‌ ماده‌ گربه‌ باید یک‌ جعبه‌ مناسب‌ آماده‌ شده‌ و در مکانی‌ نسبتا تاریک‌ قرار داده‌ شود زیرا نوزادان‌ به‌ نور زیاد حساس‌ می‌باشند (حتی‌ قبل‌ از باز شدن‌ پلکها). نوزادان‌ هر کدام‌ با جفت‌ جداگانه‌ به‌ دنیا می‌آیند.

گربه‌ ماده‌ بچه‌ها را به‌تنهایی‌ بزرگ‌ کرده‌ و آنها را در برابر گربه‌ نر نیز حفظ می‌کند.

فحلي در گربه

در مواقع فحلي گربه ماده به گربه نر نزديك مي‌شود و سپس در مقابل وي خم شده، صداي ناله مانندي از خود درآورده و بدن خود، مخصوصآ مقعد و دستگاه تناسلي‌اش را مي‌ليسد و آنگاه روي زمين غلطيده و بدن خود را بوسيله چنگالهايش مي‌خارد. قبل از آميزش جنسي گربه‌هاي نر وضعيت خاصي به خود مي‌گيرند به اينصورت كه بي‌حركت مانده و دهان خود را به مدت چند ثانيه باز نگه مي‌دارند در اين موقع گربه ماده نيز پاها را جمع كرده و ستون فقرات وي در اين حالت دچار يك انحناي بسيار زياد به سمت جلو (Lordosis) مي‌شود سپس در ابتداي شروع عمل جنسي به محض نزديك شدن گربه نر به گربه ماده، جنس نر صدايي از خود در مي‌آورد در اين حين گربه ماده با خم كردن قسمت پشتي بدن خود آماده پذيرش گربه نر مي‌شود. در ادامه گربه نر بر روي جفت خود پريده، پوست ناحيه بالاي گردن وي را گرفته و با پنجه‌هاي قدامي‌اش گربه ماده را مشت و مال مي‌دهد و نهايتآ عمل دخول انجام مي‌شود. اين وضعيت 1 تا 2 دقيقه ادامه مي‌يابد و سپس انزال صورت مي‌گيرد .

پس از اتمام آميزش، جنس نر بلافاصله دور مي‌شود زيرا در غير اينصورت مورد حمله گربه ماده قرار خواهد گرفت در اين هنگام گربه ماده روي زمين غلطيده، دهان، بيني و اطراف صورت خود را به زمين مي‌مالد و در مواقعي پاها و بدن و دستگاه تناسلي‌اش را مي‌ليسد. پس از يكبار عمل جنسي اكثر گربه‌هاي نر، ديگر ميلي به تكرار عمل جنسي ندارند ولي گاهي ديده شده كه پس از چندين دقيقه دوباره گربه نر در آميزش جنسي شركت كرده است. پس از انجام عمل جنسي و در صورت سالم بودن گربه ماده و بارور شدن آن، وي ديگر فحل نخواهد شد و اين خود تأييدي بر موفقيت‌آميز بودن عمل جنسي و آبستن شدن گربه ماده است. طول مدت آبستني در گربه بطور متوسط 65 روز است و گربه آبستن معمولا سر پستانها به زنگ قرمز در مي‌آيد كه اين حالت تقريبآ در هفته سوم آبستني بارزتر است، در اين زمان وزن آنها ممكن است تا حدود 2 كيلوگرم افزايش يابد. در اين هنگام تغييري در رفتار گربه ماده ديده مي‌شود كه از  آن بعنوان رفتار مادري ياد مي‌شود. اين رفتار مادري از لحظه‌اي كه بچه گربه در شكم مادر احساس مي‌شود، شروع مي‌شود. گربه ماده با علاقه خاصي از جنين‌هايش حمايت مي‌كند. آنها در مراحل اوليه نياز چنداني به مراقبتهاي غذايي و حمايت‌هاي ديگر ندارند، با اين حال در هفته‌هاي آخر كه رشد جنين‌ها سرعت بيشتري به خود مي‌گيرد اشتهاي مادر افزايش مي‌يابد، در اين موقع هيچگاه سعي نكنيد غذاهاي پرچرب و غني از كربوهيدرات به حيوان بخورانيد زيرا اين مواد غذايي باعث چاق شدن وي گشته و ممكن است در عمل زايمان اختلال ايجاد شود. در مقابل مي‌توانيد مقدار غذاهاي پروتئيني را افزايش دهيد اضافه كردن كلسيم و ويتامين به جيره نيز خالي از لطف نخواد بود .

در طول دوره آبستني، گربه آبستن را با احتياط حمل و نقل كنيد و هرگز براي لمس جنين‌هاي داخل رحم، شكم گربه را فشار ندهيد زيرا اينكار ممكن است آسيب جدي به جنين‌ها وارد سازد .

حدود دو هفته مانده به زايمان به گربه خود اجازه بيرون رفتن از خانه را ندهيد، يك جعبه يا كارتن گرم و تميز را بعنوان محل زايمان آن تدارك ديده و بهتر است كه آنرا در جاي نسبتآ تاريكي قرار بدهيد ولي در هر حال چنانچه گربه جاي ديگري را براي زايمان خود ترجيح مي‌دهد، جعبه را به همان جا منتقل كنيد .

گربه ماده در موقع زايمان حركاتي به شكم خود داده و اين عمل وي كه از رفتار و محبت مادري‌اش منشاء مي‌گيرد عبور جنين را از مجراي رحمي آسان مي‌سازد. با خروج كيسه آمنيوتيك و پاره شدن آن و ريختن مايع جنيني، گربه ماده اقدام به ليسيدن بچه‌هاي مي‌كند اين ايم باعث تحريك سيستم تنفسي آنها مي‌شود. سپس گربه با علاقه و دقت خاصي بند ناف بچه گربه‌ها را قطع كرده و آنها را مي‌بلعد. چنانچه پس از زايمان، حيوان دچار تب، بي‌قراري و خونريزي شديد از ناحيه واژن شود، حتمآ با دامپزشك تماس حاصل كنيد. بطور متوسط گربه‌هاي ماده 4 عدد بچه گربه كه چشمانشان بسته است، بدنيا مي‌آورند .

گربه‌هاي ماده معمولا بدون نياز به كمك، براحتي زايمان كرده و بند ناف بچه گربه‌ها را نيز بريده و ساير اقدامات ضروري حين زايمان و پس از آن را انجام مي‌دهند ولي گاهي اوقات، بويژه ماده گربه‌هايي كه براي اولين بار زايمان مي‌كنند ممكن است پرده‌هيا غشايي را در محل مورد نظر پاره نكنند و يا اينكه در بريدن بند ناف مشكل داشته باشند، در چنين مواقعي بايد به كمك گربه بشتابيد در مرحله اول پرده‌هاي غشايي كه دور بچه گربه‌ها را احاطه كرده، پاره كرده و دقت داشته باشيد كه آنها ر وي سوراخهاي بيني را نگرفته باشند، سپس با استفاده از يك پارچه نرم و گرم آنها را خشك كنيد. براي بريدن بند ناف يك قيچي كاملا استريل آماده كرده و ابتدا با استفاده از يك نخ ابريشمي كاملا تميز 2 تا 3 سانتيمتري ابتداي آن (ابتداي جنيني) را محكم گره بزنيد و سپس با قيچي حدود 1 سانتيمتر پايينتر از گره (دورتر از جنين) را بريده و در نهايت بچه گربه‌ها را درون يك كارتن با جعبه نرم و پاكيزه و گرم قرار دهيد .

گربه ماده پس از زايمان بدقت از بچه‌هايش مواظبت كرده و به آنها شير مي‌دهد و حدود 8 هفته پس از زايش محبت مادر به منتهي حد خود مي‌رسد .

با بزرگتر شدن بچه گربه‌ها مراقبت و حمايت مادر از آنها كاهش يافته و بجاي شير دادن به بچه‌ها در كنار آنها نشسته و ناظر حركاتشان شده (در حدود 6 هفتگي) و قسمتي از غذاي خود را به آنها مي‌دهد. از همين موقع شما مي‌توانيد به تربيت بچه گربه‌ها اقدام كنيد .

چنانچه به هر دليل بچه گربه‌ها مادر خود را از دست بدهند، به تنهايي قادر به ادامه زندگي نيستند. بهترين راه براي مواظبت و نگهداري از اين بچه گربه‌ها اين است كه آنها را نزد يك گربه ديگري كه به تازگي زايمان كرده بگذاريد تا وي آنها را شير دهد. در غير اينصورت بايد خودتان با استفاده از شير گاو آنها را تغذيه كنيد. البته شير گاو براي تغذيه بچه گربه‌ها چندان غني نيست و بهمين خاطر قبل از اينكه به مصرف بچه گربه‌ها برسانيد بايد آنرا غني‌سازي كنيد. براي اينكار مقداري زرده تخم‌مرغ، روغن ماهي، عصاره گوشت گوسفند، تركيبات كلسيم‌دار مانند (هيدوركسيد كليسم) و گلوكز به آن اضافه كرده، سپس تركيبي را كه بدست آورده‌ايد به دماي 38 درجه رسانده و با استفاده از يك قطره‌چكان و يا يك سرنگ استريل آنرا به بچه گربه‌هاي بي‌مادر بدهيد، توجه داشته باشيد كه هيچگاه شير را به زور به آنها نخورانيد و احتياط كنيد كه آن به درون ناي بچه گربه‌ها نرود .

جلوگيري از آبستني

ساليانه تعداد زيادي از گربه‌هاي اهلي كه ناخواسته به دنيا مي‌آيند، معدوم مي‌شوند، براي جلوگيري از اين مسئله بايد گربه‌ها را عقيم كرد. گربه‌هاي ماده را به روش جراحي و با خارج ساختن رحم و تخمدانهايش عقيم مي‌كنند و در مورد گربه‌هاي نر نيز با در آوردن بيضه‌ها آنها را اخته مي‌كنند . رفتار جنسي گربه‌هاي ماده پس از 24 ساعت از عقيم ساختن آنها بطور كامل از بين خواهد رفت. معمولا بهترين سن براي عقيم كردن ماده گربه‌ها بين 4 تا 6 ماهگي است. اين عمل علاوه بر اينكه جلوي تولد بچه گربه‌هايي كه به احتمال زياد در آينده بدليل نداشتن صاحب و محلي براي زندگي تبديل به گربه‌هاي ولگرد خواهند شد مي‌گيرد، به سلامتي ماده گربه‌ها نيز كمك شاياني مي‌كند، چرا كه بسياري از گربه‌هايي كه عقيم نمي‌شوند به عفونت رحم و كيست‌هاي تخمداني، مبتلا مي‌شوند. گربه‌هاي نري كه اخته نشده‌ان با پاشيدن ادرار و تعيين قلمرو، محيط را آلوده مي‌كنند ولي در گربه‌هاي اخته شده چنين رفتاري مشاهده نمي‌شود.                                                                                                                                                                          

 گروه علمی دکتر صدقانی