۲۲
۱۳۹۲
دارونامه انساني
دارو شناسي
دارو (Drug) در درمان بيماري و تشخيص و يا پيشگيري از بيماريها به كار ميرود. داروها ممكن است: منشاء گياهي (مانند بلادونا) و يا منشاء معدني (مانند كلسيم) و يا منشاء حيواني (مانند انسولين) و يا منشاء شيميايي (مانند آسپرين) داشته باشند. داروها ممكن است از راههاي مختلفي كه در زير گفته شده است تجويز شود.
از راه زيرزباني: قرص و يا قطره
از راه ركتوم يا واژن: شياف ، محلول
از راه استمعال موضعي: ماليدني، قطره (چشم و گوش و بيني)
از راه استشناقي: (اسپري، اينهالر و …)
بيشتر داروها را پزشك پس از شنيدن شرح حال بيماران از زبان خود بيمار و معاينه او، تجويز ميشود، و برخي داروها نيز هستند كه بدون نياز به نسخة پزشك در اختيار بيماران گذارده ميشوند مانند برخي مسكنها (مانند استامينوفن، …) و ويتامينها و بعضي شربتهاي سرفه، قابل ذكر است كه بيماراني كه داروها را بدون نسخة پزشك خريداري مينمايند اطلاع درستي از آنها ندارند و چه بسا دارويي را نابجا به كار برند و يا به علت ندانستن اثر جانبي آن دستخوش عوارض ناگواري شوند، بنابراين نبايد خودسرانه و بدون مشورت با پزشك دارو مصرف كرد يا داروي خود را به ديگران توصيه كرد. لازم به ذكر است پس از مطالعه اين كيف و پي بردن به اثرهاي مفيد درماني و اثرهاي سوء جانبي داروها، مجاز نيستند كه بر اساس اين اطلاعات دارويي كه بر اساس اين اطلاعات دارويي براي خود و ديگران تجويز كنند.
هدف از تهيه اين كيف اين است كه با اطلاعاتي كه به دست ميآيد و با توجه به گذراندن دورة كامل كمكهاي اوليه بهتر بتوانيد قصد پزشك را از تجويز دارو درك كنيد و دستورها و طرز مصرف آنها را بهتر دريابيد و با پزشك براي بازيافتن تندرستي خود همكاري نمايند
اشكال دارويي:
از آنجا كه اغلب اثربخشي دارو بستگي به شكل دارو و راه مصرف آن دارد. لذا پس از بررسي اثرات دارويي يك دارو، آنرا به بهترين شكل ممكن تهيه و عرضه مينمايند تا علاوه بر آزادي پزشك در انتخاب راه تجويز (براساس شرايط بيمار) مورد قبول بيماران نيز قرار گيرد. بطور مثال چند شكل رايج دارويي اشاره ميگردد.
شربتها (syrups):
اشكال داروئي هستند كه از انحلال مواد موثر در شربت قند حاصل ميشوند اين قند سبب مطبوع كردن طعم دارويي ميگردد.
الگزيرها (elixirs):
با افزودن مواد قند، الكل و برخي مواد معطر به مواد داروئي تلخ، مزة آنها را مطبوع ميسازند.
مخلوطها (mixtures):
محلولهاي آبي با سوسپانسيونهائي هستند كه داروها در آنها حل شده يا بصورت معلق وجود دارد و معمولاً با مادة خوشبوئي معطر شدهاند.
سوسپانسيونها (suspensions):
مخلوطهاي مايعي هستند كه مواد تشكيل دهندة آنها براي مدت كوتاهي در حالت تعليق مانده و سپس رسوب ميكنند. لذا قبل از مصرف بايد تكان داد تا ظرف محتوي دارو، ماده ته نشين شده را حل نمود.
محلولهاي داروئي (solution):
از انحلال مواد شيميايي مختلف در آب مقطر به دست ميآيد و جهت مصرف از راه خوراكي، موضعي يا تزريقي استفاده ميشوند.
لوسيون (lotions):
محلولهاي داروئي هستند كه علاوه بر تركيبات داروئي گوناگون، كمي نيز الكل دارند (جهت تبخير سريع و اثر خشك كنندگي) و به منظور تميز كردن پوست يا درمان عوارض پوستي به صورت موضعي مصرف ميگردند.
امولوسيون (emulosions):
مخلوط آب و روغن به كمك يك ماده افزوده شده ديگر (امولوسيون كننده) نظير متيل سلولز، صمغ عربي و يا كتيرا بشكل محلول يكنواختي در ميآيد.
پمادها يا روغنها (ointmets):
اشكال داروئي نيمه جامدي هستند كه براي مصارف موضعي به كار ميروند و مواد داروئي با يك ماده زمينه يا پايه نظير وازلين يا پارافين مخلوط شده است.
ضمادها يا خميرهاي پوستي (pastes):
پمادهايي كه در تركيب آنها از گردهاي داروئي نظير اكسيد روي، نشاسته يا پودر تالك استفاده شده و قوام سفتي دارند.
مشمعها:
نوارهاي پارچهاي، پنبهاي، ابريشمي و يا كاغذي هستند كه يك سطح آن آغشته به مواد داروئي است و به منظور كاهش درد و گرم كردن بصورت موضعي مصرف ميگردد.
گردها، پودرها (powders):
پودرهاي داروئي موادي كاملاً نرم هستند كه علاوه بر مصرف به شكل اصلي داروئي در تهيه قرصها يا ساير فرآوردههاي داروئي بكار ميروند.
حبها (pills):
ماده يا مواد داروئي يا بيضي شكل هستند كه بدون جويدن توسط بيمار بلع ميشوند و از محفوظ كردن داروي موردنظر با يكي از صمغها تهيه ميگردد ولي تعيين دارو در آن دشوار است.
قرصها(tablets):
يكي از اشكال داروئي جامد و از بهترين داروهاي خوراكي هستند زيرا كه مقدار دريافت دارو دقيقاً تحت كنترل قرار ميگيرد.
قرصهاي روپوشدار يا دراژه (coated tablest):
چنانچه دارو بدطعم و به شكل شربت و محلول نيز قابل مصرف باشد قرص را توسط يك ورقه قندي با رنگهاي مختلف ميپوشانند كه آنرا دراژه مينامند.
كپسولها (capsules):
محفظههاي كوچك ژلاتيني استوانهاي يا بيضوي شكل هستند كه طعم بد و تلخ دارو را مخفي كرده و پس از ورود در معده و مجاورت با شيرة معدي حل ميشوند.
شيافها(suppositiones):
اشكال داروئي مخروطي هستند كه از طريق ركنال و يا واژينال استعمال ميشوند. در ساختمان آنها از كره كاكائو، ژلاتين و… استفاده شده است كه در حرارت معمولي جامد بوده و در حرارت بيشتر از 31 درجه ذوب شده و مواد موثر آن جذب ميگردد. برخي از شيافها اثر موضعي دارند. (ملين و ضدمسهل و آنتي هموروئيد) و برخي داراي اثرات عمومي هستند.
اوول (ovules):
اشكال داروئي نرم يا جامد و بيضي هستند كه در تركيب آنها گليسيرين ژلاتين آب و داروي مورد نياز (مواد ضدميكروبي و قارچي و…) وجود دارد و بيشتر براي درمان موضعي به كار ميرود.
داروهاي تزريقي (ingections):
داروهاي تزريقي يا محلول قابل تزريق، محلولي است استريل كه حاوي يك يا چند مادة داروئي است و از طريق تزريق وريدي، عضلاني و زير جلدي به كار ميرود.
بخورها(inhalation):
بخورها موادي محلول و يا پودر هستند كه در هنگام مصرف كمي از آنرا به آب جوش اضافه ميكنند و در نتيجه مادة فراري (شامل مادة موثر دارويي به همراه بخار آب) استنشاق ميشود مانند بخور پنيسيلين و اكاليپتوس.
داروهاي معرفي شده در اين كيف به 2 دسته تقسيم شدهاند:
1ـ داروهاي اورژانسي
2ـ داروهاي مصرفي متداول (روتين)
داروهاي اورژانسي:
اين داروها فقط توسط گروه پزشكي كه مجاز به استفاده از آنها براي بيماران هستند استفاده ميشود و جزء داروهاي بدون نسخه نميباشند.
اين داروها شامل:
1ـ آدالات (نيفيديپن)
2ـ اپينفرين (آدرنالين)
3ـ نيتروگليسيرين(T.N.G)
4ـ دوپامين
5ـ ديگوكسين (لانوكسان)
6ـ ديازپام (واليوم)
7ـ آمينوفيلين و اسپري سالبوتامول
8ـ هيدروكورتيزن
9ـ دكستروز هيپرتونيك
10ـ آتروپين
11ـ پتاسيم كلرايد (KCL)
آدالات (نيفيديپن)
اين كپسول به فرم زيرزباني جهت كاهش فشار خون بالا و كاهش درد ناشي از اسپاسم (گرفتگي) عروق و با توصيه پزشك مورد استفاده قرار ميگيرد بدين شكل كه در فشار خون بالاتر از 120/200 م م ج، بيمار كاملاً دچار علائمي چون حملات سردرد شديد، تهوع، استفراغ شديد، تاري ديد، وزوز گوش و برافروختگي صورت نيز مورد استفاده قرار ميگيرد بدين ترتيب كه يك كپسول آن را سوراخ نموده و سه قطره از محتواي آن را زير زبان بيمار ريخته و پس از ده دقيقه فشار خون را كنترل نمائيد.
اپينفرين (آدرنالين)
اين دارو محرك تنفسي و افزايش دهنده فشار خون ميباشد. تزريق آن به صورت وريدي عضلاني و يا زيرجلدي مخلوط cc10 آب مقطر جهت رقيق شدن دارو استفاده ميشود.
نيتروگليسيرين(T.N.G)
اين دارو به صورت حب (pearl) ميباشد كه در واقع درد شديد قفسه كه مشكوك به حمله قلبي هستند بصورت زيرزباني استفاده ميشود. طرز مصرف اين دارو بدين شكل است كه هر 5 دقيقه يك حب زيرزبان گذاشته ميشود، حداكثر تا 3 حب مورد استفاده قرار ميگيرد در هر صورت بايستي بيمار را سريعاً با آمبولانس به مركز درماني مجهز منتقل كرد.
دوپامين
دارويي است كه براي تنگ كننده عروق و افزايش دهنده فشار خون و افزايش دهنده خون رساني ارگانهاي حياتي به كار ميرود و در درمان شوك ناشي از سكته قلبي استفاده ميشود.
ديگوكسين (لانوكسان)
دارويي است با خواص ضد آريتمي (نامنظم بودن ضربان قلب) و افزايش دهنده قدرت انقباض عضله قلب به كار ميرود.
ديازپام (واليوم)
اين دارو خوابآور و آرام بخش است.
آمينوفيلين
اين دارو به صورت تزريقي استفاده ميشود و براي گشاد كردن راههاي هواي استفاده ميشود. اين دارو در حملات آسم و تنگي نفس استفاده ميشود.
اسپري سالبوتامول
اين دارو به صورت شربت اسپري قرص ميباشد.
نحوه استفاده از اسپري سالبوتامول بدين نحو است كه افرادي كه دچار تنگي نفس شديد ناشي از التهاب حاد تنفسي شدهاند پس از يكبار بازدم عميق قوطي حاوي سالبوتامول در دهان گذاشته و در حاليكه اسپري را ميافشانيم يك دم عميق انجام داده و كمي نفس را حبس نگه ميداريم. پس از 5 دقيقه يكبار ديگر پاشيدن اسپري سالبوتامول را اجرا كند، سپس بيمار را سريعاً به مركز درماني ارجاع دهيد.
هيدروكورتيزن
اين دارو ضدالتهاب ميباشد و علائم حساسيت را ميكاهد.
دكستروز هيپرتونيك
براي افرادي كه دچار شوك شده و ندانيم علت آن چيست بهتر است يك سرم دكستروزهيپرتونيك براي فرد استفاده شود.
آتروپين
دارويي ضد آريتمي (نامنظم بودن ضربان قلب) و افزايش دهنده تعداد ضربان قلب و موثر در درمان از بين رفتن ناگهاني نبض و همچنين در درمان مسموميتهاي تنفسي با گازهاي شيميايي مورد استفاده قرار ميگيرد.
پتاسيم كلرايد (KCL)
به منظورجبران كمبود حجم پتاسيم خون و همچنين افزايش نيروي انقباض قلب استفاده ميشود و در برخي بيماريهاي كليوي (مثل نارسايي كليوي) مصرف پتاسيم ممنوع است.
داروهاي مصرفي متداول (داروهاي روتين):
بطور كلي ميتوان داروها را با توجه به خصوصيات متفاوت آنها در طبقهبندي مختلفي قرار داد يكي از اين طبقهبنديها براساس محل يا محلهاي اثر آنها در دستگاههاي بدن ميباشد. اكنون براي آشنايي بيشتر به ذكر تعدادي از گروههاي رايج داروئي و مثالهائي از اين گروه ميپردازيم:
دستگاه گوارش
1- داروهاي موثر بر زخمهاي دوازدهه، معده، مري:
الف) ضد اسيدها:
اين داروها به منظور خنثي كردن هيدروكلريك اسيد كه از معده ترشح ميشود بكار ميروند.
داروهاي متداول:
هيدروكسيد آلومينيوم ـ هيدروكسيد منيزيوم، بيكربنات سديم و …
ب) داروهاي ضد انقباض:
هر زخم گوارشي باعث اسپاسم، انقباض ناگهاني و دردناك ماهيچه ميشود و راه خروجي معده را ميبندد، اين عمل وضع زخم را بدتر ميكند.
داروهاي متداول:
بلادونا، آتروپين، هيوسين و تركيبات مربوط به آن بسياري از داروهاي ضد انقباض در صورت تركيب با اسيدها موثرند.
ج) داروهاي التيام بخش زخم گوارشي:
اين داروها تا حد زيادي زخمهاي گوارشي را بهبود ميبخشند.
داروهاي متداول:
سايمتدين (تاگامت)، راينيتيدين
2- داروهاي درمان اسهال:
جايگزيني مايعات و الكتروليتهاي از دست رفته مهمتر از مصرف داروهاست اين امر بويژه در نوزادان و افراد ضعيف و سالمندان صدق ميكند. اسهال ملايم در افراد تندرست را ميتوان با داروهايي كه باعث جذب آب در روده ميشوند يا حركت روده را كاهش دهند. تخفيف داد.
داروهاي متداول:
گرد كلريد سديم و گلوكزخوراكي ، تركيب كائولين، كودئين، دي فنوكسيلات (لوموتيل) يد و كينول و …
3- داروهاي درمان يبوست:
الف) داروهاي برطرف كننده يبوست به يكي از راههاي زير عمل ميكند.
افزايش حجم مدفوع، تحريك روده و نرم كننده مدفوع
داروهاي متداول:
سبوس گندم، متيل سلولز، استركولي و فرآوردههاي مشابه و …
ب) محركهاي روده:
عمل اين داروها بسيار متنوع است و براي استفاده دراز مدت مناسبت نيستند.
داروهاي متداول:
بيزاكوديل (دولكولاكس) روغن كرچك ، شربت انجير، فنول فتالين و …
ج) داروهاي نرم كننده مدفوع:
اين داروها واكنشپذير عمل ميكنند و حتي چنانچه به مدت طولاني استفاده شوند به ندرت مشكلي را ايجاد ميكنند.
داروهاي متداول:
پارافين مايع، گليسرين و شيافها روغن زيتون، روغن كرچك
4- داروهاي موثر بر اختلالهاي روده بزرگ، راست روده و مقعد
الف) اين داروها عبارتند از:
انواع تنقيهها، شيافها و مواد استروئيدي و آنتي بيوتيكها كه اين داروها بطور عمده براي درمان التهاب (كوليت) بواسير و خارش به كار ميروند.
داروهاي متداول:
بنوكائين، هيدروكورتيزون و …
دستگاه گردش خون
1ـ داروهاي موثر بر تعداد ضربان و نظم قلب:
الف) داروهاي كاهنده شمار ضربان قلب:
اين داروها بيشتر براي نارسايي، احتقاني قلب و فيبريلاسيون دهيليزي به كار ميروند.
داروهاي متداول:
ديگوكسين، ديژيتوكسين، لاناتوزيد و …
ب) داروهاي تنظيم كنندة نظم ضربان قلب:
اين داروها بيشتر براي تنظيم و جلوگيري از بروز ناگهاني اختلال در نظم قلب كه گاهي مثلا در لرزش دهليزي و بعد از لخته شدن خون (ترمبوز) در عروق اكليلي منجر به مرگ ميوشد مصرف ميشوند.
داروهاي متداول:
كنيدين، وراپاميل، ليگنوكائين و …
ج) داروهاي مسدود كننده گيرندههاي بتا:
اين داروها براي كند كردن ضربان قلب و براي كاهش فشار خون در آنژين صدري استفاده ميشود.
داروهاي متداول:
پراپرنولول، آنتولول، تيمولول و …
2ـ داروهاي كاهنده مايعات بدن (ادرار آورها):
اين داروها باعث تحريك كليهها ميشوند تا آب اضافي بدن را به شكل ادرار خارج سازند. از دست دادن آب اضافي بدن در نارسايي احتقاقي قلب نيز پرفشاري خون و در مواردي كه آب بدن زياد ميشوند مفيد است.
داروهاي متداول:
فروزمايد (لازيكس)، اسپيرونولاكتون، كلروتيازيد و ..
3ـ داروهاي كاهندة فزوني فشار خون:
تاثير اين دارها بر قلب و سرخرگها از راههاي مختلف انجام ميگيرد.
داروهاي متداول:
متيل دوپا، كلوتيدين، آدالات، اتنولول، پروپرانولول، كلروتيازيد و …
4ـ داروهاي گشاد كنندة سرخرگها و فزاينده خون رساني:
اين داروها بر گشاد كردن سرخرگهاي اكليلي افراد مبتلا به آنژين صدري به كار ميرود كه اثر آنها فوري است و درد را برطرف ميكند.
داروهاي متداول:
نيتروگلسيرين، نيكوتيكنيك اسيد و …
5ـ داروهاي محرك قلب:
اين داروهاي محرك قلب گاهي در فوريتها براي تحريك قلب نارسا در حين عمل جراحي يا بعد از ايست قلبي به بيمار داده ميشود.
داروهاي متداول:
داروهاي شبه آدرنالين (سيمياتول، آدامين، فنيل آفرين)
6ـ داروهاي پيشگيري كنندة لخته شدن خون (ضد انعقاد):
اين داروها از تشكيل لخته شدن خون در سرخرگ يا از گسترش بيشتر لختهها در گردش خون و قطع خون رساني در سطح وسيع جلوگيري ميكند.
داروهاي متداول:
هپارين، وارفارين، نيكومالون و …
دستگاه تنفس
علاوه بر آنتيبيوتيكها كه در بخش ديگر آمده است، شش نوع داروي ديگر بر دستگاه تنفس تاثير ميگذارند و براي درمان بيماريهاي دستگاه تنفس بكار ميروند عبارتند از:
1ـ داروهاي گشاد كننده نايژهها:
در بيماري آسم كه به علت تنگ شدن نايژهها بر اثر انقباض راههاي هوايي روي ميدهد و با بازدهم، هواي حاوي گازكربنيك را نميتواند خارج كنند. لذا داروهاي گشاد كنندة نايژهها باعث رفع تنگي نايژهها ميشوند.
داروهاي متداول:
آدرنالين و افدرين بيش از همه مصرف ميشوند داروهاي موثرتر شبه آدرنالين عبارتند از: سالبوتامول، آمينوفيلين، تئوفيلين، تربوتالين و ايپراتروپيوم.
2ـ داروهاي كمكي درمان آسم:
كورتيكواستروئيدها: اين داروها باعث گشاد شدن نايژههاي تنگ كه مانع از تخليه كامل ريهها در بيماري آسم ميشوند كمك ميكنند.
داروهاي متداول:
بتامتازون و …
3ـ داروهاي پيشگيري آسم:
به تازگي داروهايي ساخته شدهاند كه حساسيت ياختههاي پوششي مجاري تنفسي را كاهش ميدهند. اين داروها بطور فزايندهاي ميزان حملههاي بيماري آسم را كاهش ميدهند. اما بعد از شروع حملات آسم هيچ ارزش درماني ندارند. مصرف اين داروها، بويژه در كودكان، براي پيشگيري از بيماري آسم مفيد است ولي بايد به مدت طولاني مصرف شوند.
داروهاي متداول:
كرومولين سديم ـ كترتيفن
4ـ داروهاي ضد حساسيت (ضد هيستامين):
اين داروها در خنثي سازي هيستامين (مادهي كه بر اثر واكنشهاي حساسيتزا ايجاد ميشود) بكار ميرود.
داروهاي متداول:
پرومتازين (فرگان)، پيريلامين مالئات، ديفن هيدرامين، ترفنادين و ..
5ـ داروهاي محرك دستگاه تنفس:
اين داروها در فوريتها جهت تحريك عمل تنفس بكار ميرود در موارد مصرف بيش از حد دارو (خودكشي)، موارد خفگي و نوزاداني كه به كندي تنفس ميكند استفاده ميشود.
داروهاي متداول:
تيكتاميد، نالوكسون.
6ـ داروهاي مسكن سرفه:
پزشكان ميل چنداني به تجويز داروهاي برطرف كننده سرفه ندارند، زيرا سرفه خود واكنشي است براي بيرون راندن ترشحات و خلط عفوني و مواد خارجي و ممانعت از ورود آنها به راههاي تنفسي ميباشد با اين همه نوع داروها بسيار زياد بكار مي روند بي آنكه واقعاً سودمند باشند.
داروهاي متداول:
تركيبات كدئين دار.
دستگاه اعصاب:
داروهايي كه بر دستگاه اعصاب تأثير مي گذارند بسيارند. برخي از آنها بسيار سودمندند. ولي برخي نيز بايد با داروهاي ديگر همراه شوند تا تعادلي بين اثرهاي مثبت رواني و عوارض جانبي آنها بوجود آيد.
داروها از هشت راه مختلف بر دستگاه اعصاب اثر مي گذارند كه عبارتند از:
1ـ داروهاي درمان بيخوابي و اضطراب:
الف) داروهاي خوابآور (قرص خواب): اين داروها براي افرادي كه به سختي به خواب مي روند تجويز مي شوند. مقدار كم اين داروها معمولاً اضطراب را نيز كاهش مي دهد.
داروهاي متداول:
بنزود يا زپين ها(نيترازپام، ديازپام، تمازپام)
ب) داروهاي اضطراب و مسكن و آرام بخش:
اين داروها براي كاهش اضطراب تجويز مي شوند.
داروهاي متداول:
بنزود يا زپين ها(ديازپام، كلرديازپوكسايد، لورازپام، اكسازپام)
پ) داروهاي مؤثر بر اختلالهاي شديد رواني (ضد روان پريشي)
اين داروها، هزاران نفر را به جاي راهي شدن به سوي بيمارستانهاي رواني به زندگي عادي در جامعه موفق ساخته است. بسياري از آنها آرامبخش است.
داروهاي متداول:
فنوتيازين ها و داروهاي مشتق از آنها
داروهاي ضد افسردگي:
همه داروهاي ضد افسردگي دو تا سه هفته طول مي كشد تا مؤثر واقع شوند. مصرف اين داروها بايد تحت مراقبت پزشكي انجام شود.
داروهاي متداول:
آمي تريپتلين، ايمي پرامين و …
4ـ داروهاي محرك دستگاه اعصاب و اشتها برها:
محركهاي ملايم مانند كافئين براي رفع خستگي و خواب آلودگي مصرف مي شوند و داروهاي مشتق از آمفتامين گاهي براي سركوب اشتهاي افرادي كه قصد كم كردن وزن را دارند بكار مي روند.
داروهاي متداول:
داروهاي شبه كافئين، داروهاي مشتق از آمفتامين.
5ـ داروهاي ضد تهوع و سرگيجه:
اين داروها براي پيشگيري از نشانه هاي نامطلوب ناشي از بيماري سفر، التهاب گوش دروني و همچنين در بارداري بكار مي رود.
داروهاي متداول:
ضد هيستامين ها، فنوتيازين ها، B6
6ـ داروهاي ضد درد:
اين داروها معمولاً به دو گروه اصلي تقسيم مي شوند. داروهاي غير اعتياد آور(غيرمخدر) و اعتيادآور(مخدر). داروهاي گروه اول چندان قوي نيستند و نسبتاً كم خطرتر هستند و هر كس براي رفع درد مي تواند آنها را مصرف كند. غالب داروهاي غيراعتيادآور حاوي آسپرين، استامينوفن يا تركيبات مربوط به آنهاست. داروهاي مخدر يا اعتيادآور خاصيت ضد درد بيشتري دارد كه حاوي ترياك، مرفين و مخدرهاي كوكائين هستند. سومين گروه از اين داروها براي تسكين درد ميگرن و دردهاي عصبي بكار مي روند.
داروهاي متداول:
داروهاي غيراعتيادآور: آسپرين و تركيبهاي استامينوفن
داروهاي ضدالتهاب: پونستان يا مفناميك اسيد،ايبوبروفن و …
داروهاي اعتيادآور: مشتقات كدئين كه خاصيت اعتيادآور كمي دارند.
7ـ داروهاي ضد ميگرن و دردهاي عصبي:
داروهاي بسياري براي مقابله با بيماري ميگرن و دردهاي عصبي ساخته شده اند كه از حملات ميگرن و دردهاي عصبي مي كاهند و آنها را تسكين مي دهند. برخي داروها براي پيشگيري از حملات ميگرن و دردهاي عصبي است و بايد به طور منظم مصرف شوند.
داروهاي متداول:
الف) داروهاي ميگرن و داروهاي حاوي ارگوت(ارگوتامين و پراپرانولول)
ب) داروهاي ضد دردهاي عصبي كاربامازپين
8ـ داروهاي پيشگيري كننده غش (ضد تشنجها):
اين داروها بيماري صرع را درمان نمي كند اما از بروز حمله پيشگيري مي كنند به همين دليل معمولاً درمان طولاني ضروري است و بيشترين تأثير درماني و كمترين عوارض را با تنظيم دقيق تعداد دارو مي توان بدست آورد.
داروهاي متداول:
فنوباربيتال(لومينال)، فنيتوئين، كابامازپين، يريميدون و ديگر داروهاي ضدتشنج(كلونازپام، ديازپام)
9ـ داروهاي سخت شدگي ماهيچه و رعشه:
داروهاي ضد بيماري پاركينسون: اين داروها در مغز بر محل ضايعه اثر مي كند و بر روي ماهيچهها اثر نمي كند.
داروهاي متداول:
لوودوپا، آمانتادين، بروموكريپتين.
عفونت ناشي از موجودات ذره بيني
موجودات ميكروسكوپي مختلف، به اندازه هاي متفاوت ممكن است بدن انسان را آلوده كرده و باعث عفونت در دستگاههاي مختلف بدن شوند. داروهاي ضد عفونت به 5 گروه تقسيم مي شوند:
1ـ داروهاي ضد عفونتهاي باكتريايي:
اين داروها(ضد باكتريها) تعداد بسياري از اين داروها در 50 سال اخير ساخته شده اند. اين داروها عفونتهاي باكتريايي وخيم پيشين مانند مننژيت، ذات الريه، سل و … را بسيار كاهش داده اند.
داروهاي متداول:
پني سيلين ها، آموكسي سيلين، آمپي سيلين، كلوكساسيلين، تتراسيكلين، سولفاناميدها، اريترومايسينها، جنتامايسين، نئومايسين، سفالوسپورين ها(داروهاي ضد سل:گروه خاصي از آنتيبيوتيكها هستند كه بايد ماهها مصرف شوند تا مؤثر افتند، داروهايي از قبيل استرپتومايسين ها، ريفامپين، ايزونيازيد و … )
2ـ داروهاي ضد عفونتهاي قارچي چ:
اين داروها(ضد قارچها) براي مقابله با عفونتهاي قارچي از جمله برفك و كچلي استفاده مي شوند. بعضي از اين داروها خوراكي اند و ساير آنها به طور موضعي مصرف مي شوند.
داروهاي متداول:
آمفوتريپسين، ميكونازول، كلوتريمازول، نيستاتين ها، گريزئوفولوين و …
3ـ داروهاي ضد عفونتهاي ويروسي(ضد ويروسها):
بعضي از داروهاي ضد ويروسي در برخي موارد فعاليت ويروس را سركوب مي كنند اين داروها را فقط با نسخه پزشك مي توان تهيه كرد و بايد تحت مراقبت پزشكي مصرف شود.
داروهاي متداول:
ايدوكسوريدين بصورت موضعي براي درمان تبخال، گاماگلوبولين ممكن است براي مدت كوتاه ايجاد مصونيت كند.
4ـ داروهاي مؤثر بر انگلهاي ذره بيني:
انگلهاي ذره بيني عامل چهار بيماري مهم هستند كه عبارتند از: مالاريا، آمبياز(عفونت آميبي)، ليشمانيوز(عفونت ليشمانيا) و بيماري خواب. هر چهار بيماري از بيماريهاي ويژة مناطق گرمسيري هستند.
الف) كلروكدئين، كينين، پرتميامين(داروهاي ضد مالاريا هستند)
ب) مترونيدازول، نيمورازول(داروهاي ضد آميب)
ج) سديم استيوگلوكونات(داروهاي ضد ليشمانيا)
5ـ داروهاي ضد كرم و انگل قابل رؤيت:
داروهاي متداول:
پيپرازين(داروهاي كرمك و كرمهاي حلقوي)، مال فرن(داروهاي مؤثر بر كرم پهن، كرم قلابدار، شيسنوزومياز)
دستگاه غده هاي درون ريز
ترسحات غدد درون ريز بدن پس از ورود به جريان خون در تمام نقاط بدن به صورت هورمون يا پيامبرهاي شيميايي عمل مي كنند. كاركردهاي بدن به وسيله اين مواد تنظيم مي شوند. اين داروها بر چند نوع تقسيم مي شوند.
1ـ داروهاي كنترل كننده مرض قند(ديابت):
مرض قند به علت كمبود و بي اثر شدن هورمون لوزالمعده(انسولين) كه تنظيم ميزان گلوكز خون را عهده دار است به وجود مي آيد. عمل اكثر داروهاي ضد قند، افزايش ترسح انسولين از غدد پانكراس است و به همين علت اثر آنها نسبي است و كامل نيست.
انسولين هاي متداول:
انسولين كوتاه اثر، انسولين ميان اثر، انسولين دراز اثر، ساير داروهاي ضد بيماري قند: عمل اين داروها افزايش تأثير انسولين است و براي بيماراني كه در دوران بزرگسالي و يا بر اثر چاقي به مرض قند مبتلا شده اند مناسب است كه عبارتند از: گلي بن كلاميد، تولبوتاميد، كلروپروپاميد و …
2ـ داروهاي محرك و بازدارندة كار غدة تيروئيد:
هورمون غدة تيروئيد سرعت و مصرف انرژي در قلب و تمام بافتهاي بدن را تنظيم مي كند اين هورمون براي رشد جسمي و ذهني ضروري است كه عبارتند از:
الف) داروهاي محرك غدة تيروئيد: اين داروها جايگزين هورمونهاي تيروئيد در بدن انسان مي شوند و از آنها در بيماري كرتنيسم و منگزدم استفاده مي شود.
داروهاي متداول:
عصاره تيروئيد، تيركسين. در بسياري از موارد گواتر، هم براي كاهش سايز تيروئيد استفاده مي شود.
ب) داروهاي بازدارنده غده تيروئيد:
اين داروها سبب كاهش فعاليت غده تيروئيد مي شوند و براي مقابله با پركاري تيروئيد به كار ميروند.
داروهاي متداول:
يد، تركيبات تيواوراسيل.
3ـ داروهاي مشابه هورمونهاي غده فوق كليوي:
اين داروها، هورمونهاي بدن را ياري مي كنند تا بدن در مقابل عفونتها مقاومت كند و همچنين بدن را در تنشهاي رواني ياري مي كند.
داروهاي متداول:
بتامتازون، دگزامتازون، هيدروكورتيزول، پردينزولون، تريام سينولون و … فشار چشم را بالا ميبرند و ايجاد آب سياه مي كنند و بايد كاملاً تحت نظر پزشك تجويز شود. لازم به ذكر است كه داروهاي چشمي بخصوص قطره ها چون ممكن است با اشك چشم رقيق شود تأثيرشان كمتر حس ميشود از اين روگاهي پماد چشم به جاي قطره تجويز مي شود.
داروهاي مؤثر بر چشم
1ـ داروهاي مؤثر بر عفونتهاي ميكروبي و ويروسي چشم:
داروهاي متداول:
كلرام فنيكل، جنتامايسين، سولفاستاميد و … .
2ـ داروهاي مؤثر بر التهاب چشم و كاهنده فشار دروني چشم و برطرف كنندة انقباض مردمك چشم:
داروهاي متداول:
آتروپين، پيلوكارپين، بتنزول و … .
داروهاي مؤثر بر حلق، گوش، بيني و دهان
1ـ داروهاي موضعي گوش:
اين داروها در درمان عفونت مزمن گوش يا اگزماي گوش تجويز مي شوند كه اغلب از آنتيبيوتيكها و كورتيكواستروئيدها يا تركيبي از اين دو هستند.
داروهاي متداول:
ايتات آلومينيوم، جنتامايسين، كلرام فنيكل، بتامتازون، روقن زيتون و همچنين قطرة بيكربنات و آباكسيژنه براي بيرون آوردن موم گوش بكار مي رود.
2ـ داروهاي موضعي بيني:
اين داروها معمولاً براي كاستن واكنشهاي حساسيتي مانند گرفتگي بيني كه به علت التهاب مخاط بيني، پوليپ بيني ايجاد مي شود تجويز مي شود.
داروهاي متداول:
كورتيكواستروئيدها، فنيل آفرين، … .
3ـ داروهاي موضعي دهان و گلو:
اين داروها براي محافظت، تسكين و بي حس سازي زخمهاي دهان و گلو بكار مي روند.
داروهاي متداول:
نيستاتين، تيمول و پويدون آيوداين(بتادين).
داروهاي مؤثر بر پوست:
اين داروها در درمان التيام التهاب و سوزش و عفونت پوست مصرف مي شوند. در صورت مصرف اين داروها و بروز حساسيت در پوست بايد بلافاصله اين داروها را قطع نمود.
1ـ داروهايي كه بطور موضعي بر پوست اثر مي كنند:
اين داروها از التهاب و همچنين از خارش پوست مي كاهند و براي درمان اگزما استفاده مي شوند.
داروهاي متداول:
بتامتازون، فلوئوسينولون، اكسيد روي و … .
2ـ داروهاي ضد خارش پوست:
داروهاي متداول:
گزيلوكايين و ضد هيستامين ها و … .
3ـ داروهاي مؤثر بر زگيل و پينه:
داروهاي متداول:
ساليسيليك اسيد، رزيني پودوفيلوم .
4ـ داروهاي مؤثر بر آكنه(جوش غرور جواني):
داروهاي متداول:
رتين A ، بنزوئيل پراكسايد و … .
5ـ داروهاي محافظت از پوست:
اين داروها ضد آفتاب هستند كه براي مقابله با اشعه فرابنفش به كار مي روند كه مانع از سوختگي تيرگي ويژگي پوست مي شود.
6ـ داروهاي ضد عفونتهاي پوستي:
اين داروها آنتي بيوتيك هستند به 4 گروه تقسيم مي شوند.
الف) ضد ميكروبها در درمان زرد زخم بكار مي روند.
داروهاي متداول:
تتراسيكلين، جنتامايسين و … .
ب) ضد قارچها كه در درمان كچلي تجويز مي شود.
داروهاي متداول:
نيستاتين، كلوتريمازول، بنزوئيك اسيد و … .
ج) ويروس كشها: در درمان تبخال استفاده مي شود.
داروهاي متداول:
آسيكلوويز، ايدوكسوريدين و …
د) ضد انگلها: در درمان برطرف كننده شپش تجويز مي شود.
داروهاي متداول:
بنزيل بنزوئات و … .
ماهيچه ها و مفصلها
اين داروها بيماري را درمان نمي كنند. اما در كاهش درد و آسيب مفصل و ماهيچه مؤثر مي باشد.
داروهاي كاهندة التهاب موثر بر بيماريهاي ماهيچه اي و مفصلي:
اين داروها در درمان آرتريت روماتوئيد و نقرس موثر مي باشد.
داروهاي متداول:
آسپرين، ساليسيلاتها، بروفن، ايبوبروفن، ايندومتاسين، ديكلوفناك، پيروكسيكام و … .
ويتامين ها
مواد معدني و ويتامين هاي مورد نياز بدن ممكن است به علت نامناسب، غذا به حد كافي به بدن نرسند به مختصري از آنها اشاره مي شود: در كمبود ويتامين A كه باعث بيماري نادر شب كوري مي شود مي توان از روغن ماهي و تركيبات مشابه آن استفاده نمود.
دركمبود ويتامين B كه باعث بيماري بري بري وپلاگر مي شود از انواع ويتامين B1 ، B2، B6، B12 استفاده كرد. در كمبود ويتامين C كه باعث اسكوربيت مي شود مي توان از اسكوربيك اسيد استفاده نمود . د ركمبود ويتامين D و كلسيم كه باعث بيماري راشيتيسم و ساختار استخواني ضعيف مي شود مي توان از روغن ماهي روكال ترول(كلتي تريول) استفاده كرد.
داروهاي مكمل كمبود تغذيه:
مكمل هاي آهن
مكمل هاي آهن يا به صورت خوراكي ويا تزريقي اند كه در بچه ها به صورت قطره استفاده مي شود وبخصوص براي بچه ها ئي كه از شير مادر مي خورند ضروري است .
داروهاي متداول:
تركيبات آهن دار فرو ، وبسياري از تركيبات آهن دار همراه با فوليك اسيد وديگر ويتامين ها به هنگام بارداري تجويز مي شوند .
اهداف سرم درماني:
به منظور تامين نياز آب و الكتروليتهاوتامين مواد غذايي مورد مورد نياز بدن و همچنين دسترسي به
وريد در صورت بد حال بودن بيمار از سرم به عنوان k.v.o يعني (باز نگه داشتن رگ )استفاده مي شود.
سرم 3/1و 3/2(قندي نمكي )دكستروز سالين d.s
اين سرم تركيبي از قند و نمك است كه 33/3%نمك(دكستروز)و3%هم كلريد سديم دارد .كه به منظور تامين انرژي مورد نياز بيمار و جبران كمبود حجم مايعات و برقراري جريان ادراربه منظور باز نگه داشتن رگ به عنوان k.v.o و همچنين موثر در مسموميتهااستفاده مي شود.
سرم قندي(دكستروز 5%)5%قند بقيه آب است دكستروز واتر به منظور k.v.o استفاده مي شود و كمك به دفع مواد زايد توسط كليه ها؛ كمك به تامين انرژي مورد نياز بدن استفاده مي شود.
كلرو سديم 9%يا سرم نمك يا نرمال سالين يا سرم فيزيولوژي
الف-غير قابل تزريق ب-قابل تزريق
الف-سرم كلروسديم9%غير قابل تزريق كه به منظور شستشوي زخم ها ازجمله زخم بستر (به علت بي حركتي بدن ايجاد مي شود )(زخم بد سور)استفاده مي شود
ب-سرم كلروسديم 9%قابل تزريق كه به منظور جبران كمبودحجم مايعات بدن ؛ جبران كمبود خمن و همچنين به عنوان بالا بردن فشار خون و به منظور حل كردن دارو به جاي آب مقطر وبه منظور شستشويزخم هااز اين سرم استفاده مي شود.
سرم رينگر:
درموارد اورژانس از جمله خونريزيها؛سوختگيها؛برق گرفتگي وهمچنين موارد شوك و اسهال و استفراغ شديد به منظور جبران كمبود حجم مايعات و الكتروليتهاي مورد نياز بدن از جمله سديم و پتاسيمو كلسيم وكلراز اين سرم استفاده مي شود. وهمچنين به منظور بالا بردن فشار خون و كم آبي استفاده مي شود.
انواع ست سرم
1-ست معمولي 2-ست خون 3-ميكروست
ميكرو ست براي تنظيم دقيقترقطرات سرم در كودكان و نوزادان استفاده مي شود.هر 60قطره ميكروست 1ccاست ولي در ست معمولي هر 15 قطره cc1است.
نکاتی در مورد داروهای ضدویروس آنفلوانزا
ویروس ها انگل های اجباری داخل سلولی هستند که تکثیرشان وابسته به فرآیندهای سنتزی سلول های میزبان دارد. بنابراین، داروهای ضد ویروس زمانی موثرند که یا از ورود یا خروج ویروس به داخل سلول جلوگیری کنند و یا در داخل سلول فعال باشند. طبیعی است که مهار رونویسی غیر اختصاصی ژن در سلول می تواند باعث بروز اثرات سمی شود.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، داروهای ضد ویروسی می تواند به عنوان مکمل پروفیلاکسی و درمان بکار برده شوند افرادیکه در معرض بیماری نبوده وبیمار نشده درمان پیشگیرانه در آنها حداقل برای چندین ماه ادامه خواهد یافت ( پیشگیری اولیه ) و در افرادیکه در معرض عفونت بوده اند درمان پروفیلاکسی به مدت ۱۰ – ۷ روز تجویز می گردد ( پیشگیری ثانویه ).
– داروهای ضد ویروس آنفلوانزا مکمل واکسن آنفلوانزا در پیشگیری هستند و نمیتوان آنها را جایگزین واکسیناسیون کرد.
– آمانتادین و ریمانتادین از نظر فرمول شیمیایی با هم مرتبط بوده و تنها بر ویروس نوع A مؤثر است و تأثیری به آنفلوانزای B ندارد.
– آمانتادین به منظور پیشگیری و درمان در آنفلوانزای نوع A در بالغین و سنین بالای یکسال تأیید شده است.
– زانامیویر و اسلتامیویر بر هر دو نوع آنفلوانزای B و Aمؤثرند زانامیویر برای بالای ۷ سال و اسلتامیویر برای بالای یکسال تأیید شده است.
– برای کاهش پیدایش گونههای مقاوم توصیه میشود درمان با زانامیویر و اسلتامیویر حداکثر ۵ روز در نظر گرفته شود. (۵ – ۳ روز پس از شروع درمان یا ۴۸ – ۲۴ ساعت پس از فروکش کردن بیماری، دارو قطع شود.)
– آمانتادین و ریمانتادین ۹۰% – ۶۰% در پیشگیری از آنفلوانزای نوع A مؤثرند.
– مصرف آمانتادین و ریمانتادین با تولید آنتیبادی بدنبال واکسیناسیون تداخلی ندارد.
– افرادیکه زمان طغیان آنفلوانزا واکسینه میشوند لازم است تا ایجاد ایمنی (۲ هفته) شیمیوپروفیلاکسی (داروهای ضدویروسی) دریافت نمایند.
– چنانچه گونهایکه باعث ایجاد طغیان شده در ترکیب واکسن موجود نیست، شیمیوپروفیلاکسی بدون در نظر گرفتن سابقه واکسیناسیون انجام شود.
– برای کنترل طغیان در مراکز تجعی از جمله خوابگاهها، آسایشگاههای سالمندان و پادگانها شیمیوپروفیلاکسی بمدت ۲ هفته الزامی است و با مشاهده موارد جدید ابتلاء تا یک هفته پس از پایان طغیان باید ادامه یابد.
– در طغیانها به منظور کاهش مقاومت دارویی لازم است افراد تحت درمان دارویی از سایر افراد مقیم جدا شوند.
– طی ۳-۲ روز درمان با آمانتادین و ریمانتادین گونههای حساس با گونههای مقاوم جایگزین میشوند بنابراین ویروسهای حساس در ابتدای درمان و ویروسهای مقاوم در ۷-۵ روز پس از شروع درمان دفع میشوند.
– مقاومت به زانامیویر و اسلتامیویر در طول درمان ایجاد میشود ولی شایع نیست.
مدال:
نگهداری و مصرف صحیح دارو
مقدار دارویی که بیمار باید مصرف کند توسط پزشک محاسبه و در نسخه قید می شود . تنها کاری که بیمار باید انجام دهد این است که دقیقاً مطابق توصیه پزشک و داروساز، دارو را مصرف کند، یعنی اولاً در هر بار مصرف، مقدار داروی تجویز شده را بطور کامل مصرف نماید و ثانیاً طول درمان توصیه شده را به پایان برساند .
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، بعضی افراد هستند که با مشاهده اولین علائم بهبودی، داروی خود را خودسرانه قطع می کنند. بعضی دیگر هم با مشاهده اولین عوارض جانبی، داروی خود را قطع می نمایند، هر دو گروه کار نادرستی را انجام میدهند، زیرا تنها پزشک است که می تواند تشخیص دهد آیا درمان کافی بوده یا نه.
– بیمار باید با مشاهده عوارض جانبی، موضوع را با پزشک در میان بگذارد.
در بعضی موارد ممکن است نیاز به قطع دارو و یا عوض کردن دارو باشد، ولی اغلب موارد نیاز به این کار نیست، تنها موضوع این است که بیمار نباید داروی خود را خودسرانه قطع کند
– قطع مصرف برخی ازداروها نیاز به تمهیداتی دارد . این گونه داروها در صورتیکه بلافاصله و بطور ناگهانی قطع شوند، باعث بروز عوارض ناخوشایند در بیمار می شوند، حتی گاهی ترک خودسرانه دارو، چند سال درمان را بی اثر می کند و نتیجه زحمات پزشک و بیمار از بین می رود .
– نگهداری داروها نیز جزء مسائل با اهمیت است، زیرا در صورتیکه داروها در محل مناسبی نگهداری نشوند زودتر از موعد خراب می گردند. بنابراین دارو درمانی شکست می خورد.
– دارو را طبق دستور پزشک با زمانبندی معین و برای یک دوره کامل درمانی، مصرف کنید . اگر از داروهای بی نیاز به نسخه پزشک، استفاده می کنید طبق دستور بروشور دارو، عمل نمایید مگر اینکه پزشک شما توصیه دیگری نماید.
– اگر تصور می کنید داروی تجویزی پزشک موثر واقع نشده، با پزشک خودتماس بگیرید و از جانب خود اقدام به قطع مصرف دارو نکنید، چرا که ظهور اثرات مفید بعضی داروها به چند هفته زمان نیاز دارد.
– از بین رفتن علائم بیماری برای حصول اطمینان از تکمیل دوره درمان کافی نیست. بطور مثال در مورد مصرف آنتی بیوتیکها، علائم عفونت طی چند روز از بین می روند، اما باید بر اساس دستور پزشک مصرف شوند، تا عفونت کاملاً ریشه کن گردد
– نگهداری داروهای گوناگون در یک قوطی صحیح نیست. همچنین داروهای مورد استفاده را پس از مصرف، در قوطی دربسته نگهداری کنید و هرگز برچسب دارو را از آن جدا نکنید .
– برای جلوگیری از اشتباه، دارو را در تاریکی مصرف نکنید و برچسب آنرا قبل از مصرف بخوانید، بویژه به تاریخ انقضاء و هر نوع توصیه مصرفی توجه کنید .
– اگر دارو را به شکل شربت مصرف می کنید، باید از قاشق یا پیمانه مخصوص اندازه گیری میزان مایع، استفاده شود تا بطور دقیق میزان دوز دارو تنظیم گردد
– داروهای خوراکی در اشکال متفاوتی مثل قرص ، کپسول و شربت عرضه می شوند، بنابراین اگر در مصرف یکی از این اشکال دچار مشکل باشید، می توانید با پزشک خود مشورت نمایید تا درصورت امکان از شکل دیگر دارو استفاده کنید .
– هر دارویی ممکن است در کنار خواص درمانی، عوارض ناخواسته ای نیز داشته باشد که بعضی از آنها ممکن است به اقدامات پزشکی خاصی نیاز داشته باشند. بنابراین لازم است بدانید داروی مصرفی چه عوارضی دارد و در صورت بروز آن، چه اقدامی باید بکنید .
– نام داروی مصرفی خود را برای استفاده در آینده روی کاغذی نوشته و با خود همراه داشته باشید.
– در موارد مصرف طولانی مدت دارویی خاص، قبل از اتمام آن جهت تهیه آن دارو اقدام نمایید، تا پیوستگی درمان از بین نرود.
– در صورت فراموش کردن یک وعده از مصرف بعضی داروها به محض بیاد آوردن، باید آن وعده مصرف گردد . درمورد تعداد دیگری از داروها باید ازمصرف وعده فراموش شده خودداری کرد، چرا که موجب غاظت نسبتاً بالا و خطرناک دارودر بدن خواهد شد.
– در صورت داشتن این شرایط موضوع را با پزشک معالج خود درمیان بگذارید :
(حساسیت و آلرژی نسبت به دارو ، غذا یا مواد خاص دیگری مانند رنگهای مصنوعی، رژیم غذایی خاصی ، زمان بارداری، دوره شیردهی، وجود بیماری دیگری علاوه بر بیماری فعلی خود، ومصرف داروی خاصی )
– برای جلوگیری از فساد دارو، به شرایط و نحوه نگهداری آن توجه نمایید.
– گاهی اوقات مصرف همزمان دو دارو، می تواند زیانبار و یا حتی کشنده باشد.
– به دستورات پزشک برای پرهیز از برخی غذاها و داروها توجه نمایید.
– داروهایتان را با کسی شریک نشوید. هیچوقت داروی خود را به دیگری ندهید. دارو برای بیماری و وضعیت بالینی شخص شما تجویز شده است و ممکن است برای دیگری، مضر و خطرناک باشد.
– داروهای تاریخ مصرف گذشته را دور بریزید.
– قرص را نجوید ، نشکنید و خرد نکنید. ( مگر با توصیه پزشک معالج خود )
– لیست داروهای خود را همراه داشته باشید . اگر داروهای زیادی مصـرف میکنیـد، فهرستی از نام و مقـدار مصـرف آنها را در جیـب خود داشته باشید، تا اگر احیانا بیـرون از منزل دچار یک وضعیت اورژانسی شدید، بتوانید به تیم پزشکی درباره داروهایی که مصرف میکنید، توضیح دهید.
چنین فهرستی، در ملاقات با پزشک هم مفید خواهد بود چون بدین ترتیب، دیگر نام و دوز داروهای مصرفی را فراموش نخواهید کرد .
– بیشتر، همیشه به مفهوم بهتر نیست. بعضی وقـت ها که خیلی بدحال هستیـد، شایـد استفاده از مقدار بیشتـر دارو شما را وسوسه کند، اما به یاد داشته باشید که این کار مفید نبـوده و حتی دربیشتر موارد خطرناک خواهد بود.
مدال:
قرص متفورمین ۵۰۰
قرص روکشدار متفورمین ۵۰۰ ، ۱۰ بلیستر ۱۰ عددی در یک جعبه همراه با برگه راهنمای مصرف بیمار.
اشکال دارویی
Tablet:500 mg
F.C. Tablets: 500 mg
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، این دارو برای درمان بیماری فعلی شما تجویز شده است لذا از مصرف آن در موارد مشابه و یا توصیه آن به دیگران خودداری نمائید .
نام علمی دارو (ژنریک):
Metformin Hydrochloride
گروه دارویی:
Antidiabetics
داروهای ضد دیابت
موارد مصرف
مت فورمین در درمان دیابت غیر وابسته به انسولین بکار می رود. این دارو بویژه برای درمان بیماران دیابتی غیر وابسته به انسولین که به رژیم غذایی پاسخ نداده اند و همچنین در بیمارانی که اضافه وزن دارند، به کار می رود.
مکانیسم اثر
مت فورین از طریق کاهش گلوکونئوژنز و افزایش مصرف محیطی گلوکز اثر می کند. از آنجا که تنها در حضور انسولین آندوژن مؤثر می باشد تنها در افرادی مؤثر است که بخشی از سلول های پانکراس آنها سالم باشد. تصور می شود که مت فورین تعداد و یا قدرت اتصال انسولین به گیرنده های غشاء سلول، بویژه گیرنده های محیطی را افزایش می دهد.
فارماکوکینتیک
فراهمی زیستی دارو ۶۰-۵۰ درصد است ولی غذا ، سرعت و میزان جذب دارو را کاهش می دهد. نیمه عمر دارو۲/۶ ساعت است و بطور عمده به صورت تغییر نیافته از کلیه ها دفع می شود.
موارد منع مصرف
دارو در مواردی مانند بیماری های کبدی و کلیوی، بیماری های قلبی، استعداد ابتلا به اسیدوز لاکتیک، عفونت شدید، سوختگی شدید، جراحی، تروما، دهیدراتاسیون، اغمای دیابتی و کتواسیدوز نباید مصرف شود.
مقدار مصرف
دارو به میزان ۵۰۰ میلی گرم هر ۸ ساعت یا ۸۵۰ میلی گرم هر ۱۲ ساعت همراه یا بعد از غذا مصرف می شود. حداکثر مقدار مصرف g/day3-2 در مقادیر منقسم می باشد.
راهنمائیهای عمومی :
قبل از مصرف این دارو در موارد زیر با پزشک خود مشورت کنید:
– سابقه واکنشهای حساسیتی و غیر عادی نسبت به این دارو و یا ترکیبات مشابه و یا مواد غذایی ، رنگهاو مواد حفاظت کننده .
– در صورت مصرف همزمان داروهای دیگر از قبیل: الکل، آمیلوراید،مهارکننده های کانال کلسیم، سیمتیدین، رانیتیدین، دیگوکسین، فورازماید، مرفین، پروکاین آمید، تریامترن، تریمتوپریم، کاهنده های قند خون مثل سایر داروهای ضد دیابت و انسولین ، افزاینده های قند خون و وانکومایسین.
– در صورت وجود بیماری نظیر قلبی عروقی، کلیوی، کبدی ، تیروئید، اسیدوز لاکتیک و ریوی.
– مصرف این دارو در کودکان کمتر از ۱۰ سال توصیه نمی شود مگر با تجویز پزشک متخصص.
– برای بررسی پیشرفت درمان مرتباً به پزشک مراجعه کنید .
مصرف در دوران بارداری و شیردهی:
مصرف این دارو در دوران بارداری و شیردهی توصیه نمی شود مگر به تشخیص پزشک متخصص.
هشدارها:
– در صورت بروز علائم کاهش قند خون ( گرسنگی، عرق سرد، طپش قلب و….) حتما مواد قندی میل نمایید و به پزشک مراجعه نمایید.
– در صورت بروز علائم افزایش قند خون ( تکرر ادرار، خشکی دهان، تاری دیدو….) حتما به پزشک مراجعه نمایید.
– در صورت مصرف همزمان این دارو با سایر داروهای ضد دیابت و انسولین ممکن است باعث کاهش قند خون شود. برای بدست آوردن نسبت مناسب مصرف توام این داروها اندازه گیری قند خون در شروع درمان توصیه می شود.
– در صورت مصرف همزمان این دارو با سایر داروهای ضد انعقاد خوراکی مقدار مصرف داروهای ضد انعقاد باید تنظیم شود.
– این دارو از طریق کلیه دفع می شود و باید در بیماران مبتلا به عیب کار کلیه و بیماران سالخورده با احتیاط تجویز شود . توصیه مـی شود عملکرد کلیه ها بطور منظم بررسی شود.
– مصرف این دارو باید ۳-۲ روز قبل از اعمال جراحی یا انجام آزمونهای بالینی ، مانند پرتونگاری از کلیه و آنژیوگرافی قطع شود و مصرف مجدد آن بعد از کنترل عملکرد کلیه شروع گردد.
– مصرف این دارو در دراز مدت ممکن است موجب کاهش جذب ویتامین B12 و اسید فولیک شود، لذا کنترل آن در طول درمان الزامی است.
مقدار و نحوه مصرف دارو :
مقدار مصرف هر دارو را پزشک تعیین مـی کند ولـی مقدار مصرف معمولی این دارو به شرح زیر است : ابتدا مقدار ۵۰۰ میلی گرم دو بار در روز صبح و عصر همراه با غذا مصرف می شود در صورت عدم کنترل علائم بیماری مقدار مصرف را می توان هفته ای ۵۰۰ میلی گرم افزایش داد .
برای درمان نگهدارنده مقدار ۵۰۰ تا ۸۵۰ میلی گرم ۳-۲ بار در روز همراه با غذا مصرف می شود.
در صورت مصرف همزمان با انسولین با مقدار روزانه ۵۰۰ میلی گرم شروع و مقدار مصرف را در صورت نیاز می توان هفته ای ۵۰۰ میلی گرم افزایش داد.حداکثر مقدار مصرف در بزرگسالان ۲۵۵۰ میلی گرم و در کودکان بالاتر از ۱۰ سال ۲۰۰۰ میلی گرم در روز می باشد.
در صورتیکه مصرف یک دوز دارو را فراموش نمودید به محض یادآوری آن را مصرف کنید . در صورتیکه زمان مصرف دوز بعدی رسیده باشد از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید .
عوارض جانبی :
هر دارو به موازات اثر درمانی مطلوب ممکن است باعث بروز برخی عوارض ناخواسته نیز بشود اگر چه تمام این عوارض در یک فرد دیده نمی شود لیکن در صورت بروز هر یک از عوارض زیر به پزشک مراجعه کنید : نادر – اسیدوز لاکتیک (اسهال، تنفس سطحی ، درد عضلات، خستگی شدید)، کاهش قند خون( اضطراب، تاری دید، عرق سرد، …) و آنمی مگالوبلاستیک ( کم خونی).
مهمترین عوارض جانبی ناشی از مت فورین بی اشتهایی، تهوع، استفراغ، اسهال( معمولاً زودگذر)، اسید لاکتیک( قطع درمان لازم می باشد) و کاهش جذب ویتامین B12 می باشند.
در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک مشورت کنید :
اختلالات گوارشی، بی اشتهایی ، اسهال ، سردرد ، احساس طعم فلزی در دهان ، تهوع ، استفراغ و از دست دادن وزن.
شرایط نگهداری:
– دارو را دور از دسترس کودکان نگهداری کنید .
– از مصرف داروهای تاریخ گذشته خودداری کنید .
– دور از نور و رطوبت و در دمای کمتر از ۳۰ درجه سانتی گراد و نگهداری کنید .
بسته بندی
هشدارها
۱٫ در افراد مسن به دلیل احتمال وجود بیماری های عروق محیطی و یا اختلال عملکردکلیوی، دارو باید با احتیاط مصرف شود.
۲٫ در شرایطی مانند اسهال، استفراغ، فلج معده، انسداد روده و دیگر شرایطی که جذب غذا را به تأخیر می اندازد، ممکن است تغییر مقدار مصرف دارو لازم بوده و یا انسولین جایگزین آن شود.
۳٫ در پرکاری یا کم کاری تیروئید تنظیم مقدار مصرف دارو لازم است.
تداخل دارویی
سایمتیدین، آمیلوراید، بلوک کننده های کانال کلسیم، دیگوکسین، مرفین، پروکائین آمید، کینین، رانیتیدین، تریامترن، تری متوپریم و وانکومایسین که توسط انتقال توبولار کلیوی دفع می شوند، غلظت پلاسمایی مت فورمین را افزایش داده و با کلیرانس کلیوی آن تداخل می کنند.
نکات قابل توصیه
۱٫ مصرف مت فورین باید به مدت ۲ روز قبل از جراحی یا استفاده از مواد حاجب برای آزمایشات پزشکی قطع شود.
۲٫ در صورت بروز علائم اسیدوز لاکتیک( اسهال، درد و کرامپ های عضلانی، تنفس کوتاه و سریع، خستگی، ضعف و خواب آلودگی) و یا استفراغ سریعاً به پزشک مراجعه شود.
مدال:
گلی کلازاید
گلی کلازاید ( Gliclazide ) یا Diamicron
نام ژنریک : گلیکلازاید
نام تجارتی : دیامیکرون ( Diamicron )
اسامی کانادائی :
Apo-Gliclazide®; Diamicron® MR; Diamicron®; Novo-Gliclazide; Rhoxal-gliclazide; Sandoz-Gliclazide
اشکال دارویی : قرص ۸۰mg
انواع محصولات :
قرص : ۸۰ میلی گرمی
Diamicron® : قرص ۸۰ میلی گرمی کانادائی
Diamicron® MR : قرص ۳۰ میلی گرمی مداوم رهش
فرم ژنریک قابل دسترس : قرص ۸۰ میلی گرمی
دسته دارویی : ضددیابت خوراکی
گروه دارویی: داروی خوراکی ضد دیابت
خطر مصرف اضافی: زیاد
میزان وابستگی: کم
داشتن نسخه : بله
به صورت ژنریک: خیر
گلی کلازید یک داروی ضد دیابت است که با تحریک ترشح انسولین از لوزالمعده قند را پاینن می اورد. برای درمان دیابت شیرین بزرگسالان همراه با یک رژیم غذایی متعادل که مصرف قند و چرب کم داشته باشد و اشتها را پایین آورد مصرف می گردد. ورزش منظم بخش مهمی از درمان دیابت بشمار می آورد.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، در بیماریهای شدید استرس، جراحی و جراحت شدید داروی مذکور اثر خود را از دست می دهد و کنترل دیابت مختل میشود لذا مصرف آمپول های انسولین لازم است. عوارض جانبی این دارو عموماً ملایم است اما نشانه های کنترل ضعیف دیابت در صورتی که مقدار مصرف دارو مناسب نباشد بروز خواهد کرد.
موارد مصرف :
دیابت ملیتوس نوع II
عوارض جانبی :
عوارض گوارشی خفیف ووابسته به دوز (شامل تهوع ، استفراغ ، اسهال یایبوست ) ، آنورکسی ،
احساس طعم فلزی در دهان ، افزایش اشتها ، واکنشهای حساسیت مفرط شامل یرقان کلستاتیک ،
لکوپنی ، ترومبوسایتوپنی ، آنمی آپلاستیک ، سندرم Stevens – Johnson ، اریتم مولتی فرم
تداخلات دارویی :
الکل ، آلوپورینول ، ضدقارچهای تریازولی ، داروهای ضد التهاب استروئیدی و غیر استروئیدی ،
کلرامفنیل ، مهارکننده های منوآمین اکسیداز ، بتابلوکرها ، آدرنالین ، مهارکننده های ACE ،
دیورتیکهای تیازیدی ، کلرپرومازین ، کنتراسپتیوهای خوراکی ، دیازوکسید
مقدار و زمان مصرف: ۱ تا ۲ بار در روز (هنگام صبح و عصر با غذا).
مقدار مصرف برای بزرگسالان: ۸۰ تا ۳۲۰ میلیگرم در روز.
شروع تأثیر دارو: ظرف ۱ ساعت.
ادامه اثر دارو: ۱۲ تا ۲۴ ساعت.
توصیه غذایی: یک رژیم غذایی شخصی کم چربی و کم قند باید هنگام خوردن این قرص مراعات شود تا اثر آن نمایان گردد. دستور غذایی را از پزشک دریافت کنید.
نگهداری از دارو: در محفظه سربسته، در محیط خشک و خنک دور از دسترس اطفال و نور باشد.
فراموش کردن نوبت دارو: بمحض یادآوری همراه با غذا میل کنید.
متوقف کردن دارو: بدون اجازه پزشک این قرص را قطع نکنید زیرا ممکن است نشانه های بیماری بدتر شوند.
مصرف مقدار اضافی: در کلیه حالات به اورژانس مراجعه کنید. بویژه اگر علایم هشدار کاهش زیاد قندخون مثل غش، عرق، لرز، پریشان حواسی و سردرد بروز کنند فوراً مایعات یا خوراکیهای قندی میل کنید. به راهنمای فوریتهای مسمومیت دارویی مراجعه کنید.
عوارض نامطلوب:
عوارض این دارو ندرتاً جدی است. گیجی، اغتشاش شعور، لرز، عرق و ضعف می تواند از علایم کاهش قند خون به علت فقدان غذا یا بسیار بالا بودن مقدار مصرف گلیکلازید باشند.
نشانه ها – گیجی/خواب آلودگی، شیوع شایع، موارد مشورت با پزشک همه موارد.
نشانه ها – ضعف/فقدان انرژی، شیوع شایع، موارد مشورت با پزشک همه موارد.
نشانه ها – لرز/احساس سرما، شیوع شایع، موارد مشورت با پزشک همه موارد.
نشانه ها – عرق/برافروختگی، شیوع شایع، موارد مشورت با پزشک همه موارد.
نشانه ها- سردرد/عصبیت، شیوع شایع، موارد مشورت با پزشک همه موارد.
نشانه ها- جوش/خارش، شیوع بندرت، موارد مشورت با پزشک همه موارد.
نشانه ها- تهوع/استفراغ/ترش کردن، شیوع بندرت، موارد مشورت با پزشک همه موارد.
نشانه ها- تشنگی، شیوع بندرت، موارد مشورت با پزشک همه موارد.
تداخل دارویی:
توجه: برخی از داروها با اثر گلیکلازید مخالفت می کنند و در نتیجه قندخون را بالا می برند. این داروها عبارتند از باربیتورات ها، کوتیکواستروئیدها، قرصهای ضدبارداری، استروژنها، مدرها، ریفامپسین و نیکوتینیک اسید. داروهای دیگر مثل وارفارین، آسپیرین، ضد سل ها، کلوفیبریت، مددهای بتا، بازدارنده های ACE، بازدارنده های مونوآمین اکسیداز (MAOIS)، آلوپورینول، فنیل بوتازون، سولفین پیرازون، سولفونامیدها و سایمیتیدن خطر کاهش قندخون را افزایش می دهند.
احتیاط:
در موارد زیر پزشک را مطلع سازید.
به تازگی دچار زخم یا عفونت شدید بودن، ناراحتی های طولانی مدت کبد یا کلیه، ناراحتی های تیروئید، عدم تغذیه مناسب، تصمیم به باردار شدن، بیماری آدیسون، مصرف داروهای دیگر.
برای خانم های باردار: توصیه نمیشود. ممکن است در نوزاد قندخون را بطور غیرطبیعی پایین بیاورد. در دوران حاملگی انسولین جایگزین میشود زیرا بهتر می تواند دیابت را کنترل کند.
برای خانم های شیرده: این دارو در شیر مادر نفوذ می کند و ممکن است قندخون شیرخوار را پایین بیاورد.
برای اطفال و کودکان: تجویز نمیشود.
برای سنین بالای ۶۰: تشخیص علایم کاهش قند خون مشکل تر است. در صورت لزوم از مقدار دارو کم کنید.
مصرف این دارو در حین رانندگی و کارهای دشوار: اگر احساس سرگیجه و خواب آلودگی و اغتشاش شعور کردید از انجام اینگونه امور خودداری کنید.
الکل: از نوشیدن الکل بپرهیزید. زیرا الکل کنترل دیابت را مختل می کند و گلیکلازید می تواند نسبت به الکل تحمل بوجود آورد.
استفاده بلند مدت:
مشکلی نیست. هر چند وقت آزمایش قندخون در خون و ادرار لازم است. ارزیابی منظم عملکرد چشم، قلب و کلیه ها نیز توصیه میشود.
موارد منع مصرف:
دیابت نوع I ، بیماران مبتلا به کتواسیدوز ، عفونت های شدید ، استرس و تروما ( دراین شرایط داروی خوراکی قادر به کنترل قند خون نمی باشد ) ، اختلالات شدید کلیوی
موارد احتیاط در مصرف :
اختلالات کبدی و کلیوی ، سالمندان ، بیماران دچار سوء تغذیه ، نارسایی آدرنال و هیپوفیز
نکات قابل توصیه:
– این دارو کوتاه اثر بوده و در بیمارانی که ریسک بروز هیپوگلیسمی در آنها بالاست مناسب می باشد.
– متابولیسم دارو کبدی است ، لذا در اختلالات کلیوی داروی مناسبی می باشد . در عین حال کنترل قند خون در حضور اختلالات کلیوی ضروری است
مقدار تجویز در بزرگسالان :
قرص : ابتدا ۸۰ تا ۱۶۰ میلی گرم ؛ ۱۶۰ میلی گرم و بیشتر در دو قسمت مساوی دوبار در روز؛ حداکثر دوز ۳۲۰ میلی گرم .دارو باید با غذا مصرف گردد.
قرص های مداوم رهش : ۳۰ تا ۱۲۰ میلی گرم یکبار در روز.
مقدار ثابتی از داروی گلیکلازید یا داروهای دیگر ضد قند ، برای کنترل دیابت وجود ندارد.و مقدار دارو باید برای هر فرد بر اساس قند خون تنظیم گردد.
زمانی که درمان بیمار از سولفونیل اوره دیگر به گلی کلازید تغییر می یابد ، زمان انتقال لازم نیست( مگر از کلرپروپا مید که زمان انتقال به تدریج و در عرض ۱ تا ۲ هفته انجام می گردد)
زمانی که درمان از انسولین به گلی کلازید تبدیل می گردد باید کمتر از ۲۰ واحد انسولین روزانه استفاده گردد؛ در بیمارانی که ۲۰ واحد یا بیشتر انسولین استفاده می کنند ۲۵ تا ۳۰ درصد بطور روزانه یا یک روز در میان کم شود و بتدریج دوز دارو تنظیم می گردد.در زمانی که بیمار مقادیر بسیار انسولین استفاده می شود برای تغییر نیازمند بستری ی باشد.
سالمندان : مطابق بزرگسالان
نارسائی کلیه : در نارسائی شدید ممنوع می باشد.
نارسائی کبد : در نارسائی شدید ممنوع می باشد.
نوع تجویز : باید همراه با غذا مصرف شود.در صورت بی اشتهائی یا NPO دارو در آن وعده مصرف نگردد.
عوارض ناخواسته :
سیستم اعصاب مرکزی : سردرد، بیقراری ، گیجی
پوست : راش ، قرمزی ، خارش ، کهیر.سولفونیل اوره ها به ندرت باعث حساسیت به نور و porphyria cutanea tarda می گردد.
غدد و متابولیک : افت قند (وابسته به مقدار دارو) و هیپوناترمی ( افت سطح سدیم )
گوارشی : تهوع ، استفراغ، اسهال ، احساس پری سر دل ، گاستریت
خونی : آگرانولوسیتوزیس، لکوپنی ، ترومبوسیتوپنی ، آنمی
کبدی : زردی ، افزایش آنزیمهای کبدی و LDH
متفرقه : واکنش دی سولفیرام ( خیلی ضعیف )
منع مصرف : حساسیت به گلی کلازید و سولفونیل اوره ها ، دیابت تیپ ۱ ، کتواسیدوز دیابتی ، حاملگی ، شیردهی ، نارسائی کبد و کلیه
نگرانی ها / توجهات ویژه :
• مرگ و میر قلبی – عروقی : در مقایسه با رژیم به تنهائی و رژیم با انسولین ، داروهای سولفونیل اوره با مرگ و میر قلبی عروقی بیشتری همراه است.اگر چه مطالعات بیشتری در این زمینه لازم می باشد.
• افت قند : تمام سولفونیل اوره ها می توانند باعث هییوگلیسمی شدید گردند و زمانی رخ می دهد که مصرف غذا کافی نباشد ، ورزش شدید و طولانی انجام گرفته باشد ، زمانی که الکل مصرف گردد و یا چند داروی ضد قند مصرف شده باشد.همچنین در بیماران مبتلا به سوء تغذیه ، نارسائی کلیه و کبد و در سالمندان که باید با احتیاط مصرف گردد.
• آلرژی به سولفونامیدها : تشابهات شیمیایی بین سولفونامیدها ، سولفونیل اوره ها ، مهار کننده های کربنیک انهیدراز ، تیازیدها و دیورتیک های قوس ( به جز اتاکرینیک اسید) وجود دارد.در صورت آلرژی به سولفونامیدها این محصولات ممنوع می باشد زیرا خطر واکنش متقاطع وجود دارد.
نگرانی های مربوط به بیماری :
• وضعیت های مربوط به استرس : در زمان استرس ( عفونت، تب ، تروما ، جراحی) ممکن است لازم باشد دارو به انسولین تغییر یابد.
افراد ویژه :
• سلامت و تاثیر این داروها در کودکان اثبات نشده است.
تداخلات داروئی
داروهای مهار کننده ACE(کاپتوپریل و انالاپریل) : ممکن است تاثیر هیپوگلیسمی گلی کلازید بیشتر گردد.
استروئیدهای آنابولیک : ممکن است تاثیر افت قند گلی کلازید بیشتر گردد.
بتا بلوکرها : ممکن است تاثیر افت قند گلی کلازید کم گردد؛ علائم افت قند مخفی گردد؛ گلیکوژنولیز کاهش یابد؛ در دیابتی هایی که مکرر دچار افت قند می گردند نباید تجویز شود.
کورتیکواستروئیدها : ممکن است باعث هیپرگلایسمی شود.تنظیم داروهای ضد قند لازم می باشد.
سیکلوسپورین : گلی کلازید سطح سرمی سیکلوسپورین را افزایش می دهد.
فلوروکینولون ها (سیپروفلوکزاسین) : ممکن است تاثیر هیپوگلیسمی سولفونیل اوره ها افرایش یابد.
H2 بلوکرها ، آنتی اسید و بی کربنات سدیم : تاثیر هیپوگلیسمی افزایش می یابد؛ قند تنظیم گردد.
ریفامپین : متابولیسم آن افزایش می یابد و لذا تاثیر آن کم می گردد.
سا لیسیلات ها : تاثیر کاهش قند گلی کلازید را افزایش می دهد.
سولفونامید ها : تاثیر کاهش قند گلی کلازید را افزایش می دهد.
تیازید ها : تاثیر کاهش قند گلی کلازید کاهش می یابد.
وارفارین : اثر ضد انعقادی با سولفونیل اوره ها افزایش می یابد.
میکونازول : ممکن است تاثیر هیپوگلیسمی گلی کلازید بیشتر گردد.
باربیتورات ها : ممکن است تاثیر هیپوگلیسمی گلی کلازید بیشتر گردد.
تغییرات آزمایشگاهی : ممکن است اسمولالیته و سدیم سرم کاهش و ادرار ۲۴ ساعته افزایش یابد زیرا گلی کلازید خاصیت دیورز خفیف دارد .
ممکن است غلظت فاکتور ۸ و ۱۱ کاهش یابد.
ممکن است غلظت فعال کننده پلاسمینوژن بافتی افزایش یابد.
تداخلات اتانول و گیاهان
اتانول : از مصرف آن اجتناب گردد.( باعث هیپوگلیسمی و به ندرت واکنش دی سولفیرام می گردد.)
گیاهی : از مصرف کروم ، سیر و gymnema اجتناب گردد. می تواند باعث هیپوگلیسمی گردد.
حاملگی : ممنوع . گروه C.
در حاملگی : از جفت عبور می کند.سولفونیل اوره ها باعث نقص گوش می گردند.نقایص دیگر نیز گزارش شده اند ولی ممکن است به علت عدم کنترل دیابت باشد. داروی انتخابی کنترل دیابت در حاملگی انسولین می باشد.
شیردهی : ترشح آن در شیر نامشخص می باشد.به علت هیپوگلیسمی شیر خوار در شیر دهی ممنوع می باشد.
نکات تغذیه ای : باید با غذا میل گردد.به علائم افت قند توجه شود(طپش ، تعریق کف دست ها ، گیجی).
معیارهای بررسی: علائم و نشانه های هیپوگلیسمی ، قند ناشتا ، هموگلوبین A1C
معیارهای هدف : بزرگسالان :
قند ناشتا کمتر از ۱۲۰ میلی گرم در دسی لیتر
هموگلوبین A1C کمتر از ۷ در صد
اطلاع بیمار : بیماران باید با فرد با تجربه ای در زمینه آموزش دیابت ، نشانه ها و علائم هیپو و هییوگلیسمی ، ورزش و تغذیه ، تنظیم قند خون و موضوعات دیگر مشورت کند؛ بطور منظم غذا بخورد و از خوردن نامنظم پرهیز کند ؛ به همراه خود محصولات سریع الجدب شکر را داشته باشد؛ از تماس بیش از اندازه خورشید اجتناب کند ؛ دستبند هوشدار دهنده پزشکی را همراه داشته باشد.
مسمومیت : علائم مصرف بیش از اندازه عبارت است از هیپوگلیسمی شدید ، تشنج ، آسیب مغزی ، گزگز لبها و زبان ، تهوع ، خمیازه کشیدن ، گیجی ، پریشانی ، طپش قلب ، تعریق ، بیهوشی و کما .مسمومیت سولفونیل اوره ها باعث هیپوگلیسمی می گردد که با تجویز گلوکز به خوبی درمان می گردد( در موارد خفیف با خوراکی و در موارد شدید از طریق تزریقی ).
مدال:
نیتروکاردین
نیتروکاردین برای پیشگیری ودرمان آنژین صدری حاد و درمان آنژین صدری مزمن ودرمان نارسایی بطن چپ مصرف می شود. نیتروگلیسرین تزریقی برای کنترل فشارخون حین بعضی ازاعمال جراحی و برای کاهش خونریزی به داخل ناحیه جراحی مصرف می شود.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، نیتروگلیسرین تزریقی به عنوان داروی کمکی دردرمان نارسایی احتقانی قلب همراه باانفارکتوس حادمیوکاردمصرف می شود.
نیتروکاردین
Tablet:۲.۶mg,6.4mg
هشدارها
درمواردزیربایدبااحتیاط فراوان مصرف شود:
کم خونی شدید،خونریزی مغزی ،ضربه اخیربه سر،گلوکوم ،پرکاری تیروئید،سابقه انفارکتوس اخیرقلبی ،کاهش حجم خون وفشارخون پائین درمویرگهای ریوی
?-بامصرف طولانی مدت نیتراتها،ممکن است نسبت به اثرآنهاتحمال شودودرنتیجه ،نیازبیماربه داروافزایش یابد.برای اطمینان ازحفظ اثرمطلوب دارو،پیگیری دقیق وضع بیمارتوصیه می شود.
?-درصورت لزوم قطع مصرف دارو،به دنبال مصرف مقادیرزیادیاطولانی مدت ،به منظورجلوگیری ازبروزحمله واجهشی آنژین ناشی ازقطع مصرف دارو،مقدارمصرف بتدریج بایدکاهش یابد.
?-درصورت بروزتاری دیدیاخشکی دهان یاتشدیدآن مصرف داروبایدقطع شود.
فارماکوکینتیک
پیونداین داروبه پروتئین حدود ?? درصداست .نیمه عمرنیتروگلیسیرین ?-? دقیقه است .اثر دارو از راه انفوزیون وریدی تقریبا بلافاصله، ازراه زیرزبانی پس از??دقیقه شروع می شود. طول اثردارو از راه انفوزیون وریدی چنددقیقه ،ازراه زیرزبانی ??-??دقیقه وازراه پوستی ??-? ساعت است . نیتروگلیسرین ،پس ازآنکه تقریبا بطور کامل متابولیزه شد فاز طریق کلیه هادفع می شود.
موارد منع مصرف
شکل تزریقی این دارودرمواردتامپونادقلبی ،پریکاردیت constrictive،ضربه اخیربه سروخونریزی مغزی نبایدمصرف شود.
عوارض جانبی
سردردکوبنده ،برافروختگی ،سرگیجه وکمی فشارخون وضعیتی بامصرف این داروگزارش شده است
تداخل های دارویی
مصرف همزمان نیتروگلیسیرین بافرآورده های حاوی الکل ،داروهای پایین آورنده فشارخون یاداروهای گشادکننده عروق ممکن است کمی فشارخون ناشی ازاثرات نیتروگلیسرین راتشدیدکند.
نکات قابل توصیه
?-قرص معمولی وپیوسته رهش نیتروگلیسرین بایدهمراه بایک لیوان آب وبامعده خالی مصرف شود.
?-هنگام استفاده ازقرص زیرزبانی ،تازمانی که قرص حل نشده باشد،ازخوردن یانوشیدن بایدخودداری شود.
۳-ازجویدن وخردکردن قرص پیوسته رهش بایدخودداری کرد.
۴-بابروزاولین علائم حمله آنژین ،بایدنشست وازقرص زیرزبانی استفاده نمودودرصورت بروزسرگیجه یاازحال رفتن بایداحتیاط کرد.اثرقرصهامعمولا طی ?دقیقه ظاهرمی شود
۵-قرص معمولی پیوسته رهش همچنین فرآورده های موضعی نیتروگلیسرین ازبروزحمله آنژین صدری جلوگیری می نمایندوسبب رفع دردناشی ازحمله نمی شوند..
۶-به هنگام برخاستن ازحالت خوابیده یانشسته ،بایداحتیاط نمود.
۷-به هنگام ایستادن به مدت طولانی یافعالیت بدنی وهمچنین درآب وهوای گرم بایداحتیاط نمود.
۸-سردرد،عارضه معمولی نیتراتهااست که باادامه درمان کاهش می یابد.درصورت تداوم یاتشدیدسردرد،مراجعه به پزشک ضروری است .
۹-درصورت فراموش شدن یک نوبت مصرف دارو،اگرتانوبت بعدی ?ساعت (قرص معمولی ،زیرزبانی وپماد)یا?ساعت (قرص پیوسته رهش )فاصله باشد،ازمصرف آن بایدخودداری نمود.
مقدار مصرف
قرص یاکپسول پیوسته رهش
بزرگسالان :به عنوان ضدآنژین صدری ،?/?یا?/?میلی گرم هر??ساعت مصرف می شود.
درصورت نیازوتحمل بیمار،می توان مقدارتوصیه شده راهر?ساعت مصرف نمود.
مدال:
تامسولوسین
تامسولوسین ( Tamsulosin ) که بنام امنیک (Omnic)هم شناخته میشود بعنوان بلوک کننده اختصاصی گیرندههای آدرنرژیک آلفا یک در درمان هیپرتروفی خوش خیم پروستات (BPH) کاربرد دارد. البته این دارو با نام تجاری Flomax نیز شناخته می شود .
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، در هیپرپلازی(افزایش غیرطبیعی تعداد سلول) پروستات، میزراه(اورترا) توسط بافت پروستات مسدود شده و باعث ایجاد مشکل در موقع دفع ادرار میگردد. این دارو با بلوک کردن گیرنده های آلفا یک در عضلات صاف، سبب شل شدن این عضلات صاف (در پروستات) شده و مجرای میزراه را در حالت بزرگ شده نگه داشته و ادرار میتواند خارج شود.
تامسولوسین ۴/۰میلیگرم
ماده مؤثر:
تامسولوسین هیدروکلراید
۱٫ کپسول تامسولوسین چیست و چه کاربردی دارد؟
۲٫ ملاحظات پیش از مصرف دارو
۳٫ دستورالعمل مصرف دارو
۴٫ عوارض جانبی احتمالی
۵٫ روش نگهداری دارو
۶٫ اطلاعات بیشتر
۱٫ کپسول تامسولوسین چیست و چه کاربردی دارد؟
کپسول کندکنندة تامسولوسین یک عامل شیمیایی پروستات میباشد که مسدودکننده گیرندههای ۱α نامیده میشود.
ماده دارویی مؤثر موجود در این کپسول، تامسولوسین نام دارد که باعث شل شدن عضلات صاف گردن مثانه و پروستات می گردد. این مکانیسم موجب تقویت جریان ادرار شده و بنابراین عبور آب را تسهیل میکند.
کاربرد:
کپسول تامسولوسین درمان ناراحتیهای قسمت پایینی مجاری ادراری است که همراه با بزرگ شدن خوشخیم غده پروستات میباشد (هیپریلازی خوشخیم پروستات یا به اختصار BPH).
2. ملاحظات پیش از مصرف دارو
در موارد ذیل از مصرف دارو خودداری کنید:
– در صورتیکه شما به تامسولوسین و یا هر یک از ترکیبات این کپسول حساسیت دارید. نشانههای این حساسیت میتواند به صورت تورم در بافتهای نرم بدن (نظیر پوست و غشاء مخاطی)، تنگی نفس، خارش و کهیر نمود پیدا کند.
– در صورتیکه دچار گیجی یا غش و ضعف ناشی از افت فشار خون هستید (مثلاً در زمانیکه به طور ناگهانی مینشینید یا برمیخیزید).
– در صورتیکه از نارسایی شدید کبدی رنج میبرید.
مراقبتهای ویژه:
– در طول مصرف دارو، ممکن است افت فشار خون ایجاد شود که در موارد نادری منجر به بیهوشی میشود. به محض اینکه دچار سرگیجه یا ضعف شدید، شما بایستی بنشینید و یا دراز بکشید تا اینکه علائم بیماری فروکش کند.
– در صورتیکه از نارسایی شدید کلیه رنج میبرید، در مصرف این دارو باید احتیاط کنید، هرچند موردی در این خصوص تاکنون گزارش نشده است.
– در موارد نادر، ممکن است حین مصرف دارو، تورم در پوست و غشاء مخاطی، تنگی نفس، خارش و کهیر ایجاد شود. در اینصورت لطفاً بلافاصله با پزشک تماس بگیرید.
– اگر تحت عمل جراحی چشم برای درمان آبمروارید قرار خواهید گرفت، شما بایستی مصرف این دارو را به جراح چشم اطلاع دهید (حتی اگر قبلاً آنرا مصرف کردهاید). اطلاع دادن به چشمپزشک بسیار ضروری است، از آنجاییکه برخی بیماران که در حال مصرف این دارو بودهاند و یا اینکه قبلاً آنرا مصرف کرده بودهاند، دچار مشکلاتی حین عمل جراحی آبمروارید شدهاند (به عنوان مثال باز نشدن کافی مردمک چشم، شل بودن عنبیه در حین عمل).
با اطلاع دادن به چشمپزشک، او میتواند اقدامات احتیاطی در مورد تجویز داروها و تکنیکهای جراحی را قبل از عمل پیشبینی کند. لطفاً از پزشکتان بپرسید که شما بایستی مصرف دارو را به خاطر عمل جراحی آبمروارید، به بعد موکول کنید یا اینکه موقتاً قطع کنید.
لطفاً پزشکتان را مطلع کنید که هر یک از صدمات مذکور در ارتباط با شما وجود دارد یا اینکه قبلاً وجود داشته است.
تداخلات دارویی:
لطفاً در صورتیکه در حال مصرف هرنوع دارویی هستید یا به تازگی مصرف کردهاید (حتی داروهایی که بدون نسخه پزشک مصرف میکنید)، حتماً آنرا با پزشک یا دکتر داروساز در میان بگذارید.
مصرف همزمان این دارو با سایر داروهایی که اثر مشابه دارند(سایر مسدودکنندههای گیرندههای آلفا ۱)، میتواند باعث افت فشار خون شود.
دیکلوفناک(ضد التهاب و ضد درد) و وارفارین(ضد انعقاد خون) میتوانند دفع این دارو را تسریع کنند.
حاملگی و شیردهی:
این دارو فقط مختص مردان میباشد.
رانندگی و کار با ماشینآلات:
هیچ مطالعهای دربارة اثر این دارو بر روی توانایی رانندگی و کار با ماشینآلات انجام نشده است. با این حال توجه داشته باشید که در اثر مصرف این دارو ممکن است دچار سرگیجه و منگی شوید. اگر شما حین مصرف این دارو دچار گیجی و منگی میشوید، بایستی از فعالیتهایی که نیازمند هشیاری هستند، اجتناب کنید.
۳٫ دستورالعمل مصرف دارو
این دارو دقیقاً همانطوریکه پزشکتان مشخص کرده است مصرف کنید. در صورتیکه مطمئن نیستید از پزشکتان و یا دکتر داروساز بپرسید.
مگر اینکه به طرقی دیگر توسط دکتر تجویز شده باشد؛ دز مصرفی معمول برای دارو به این شرح است:
روزانه یک کپسول پس از صبحانه یا پس از اولین وعده غذایی در روز. این دارو بایستی در حالت نشسته و یا ایستاده (و نه خوابیده) و به همراه یک لیوان آب خورده شود.
قرص بایستی به یکباره بلعیده شود. دارو نبایستی جویده یا خرد شود زیرا باعث از بین رفتن اثر دارو خواهد شد.
این دارو قاعدتاً در طول یک دوره درمانی طولانی تجویز میشود و پزشک معالج در مورد دوز مصرفی و طول دوره درمان تصمیم خواهد گرفت. لطفاً دوز مصرفی را بنابر نظر شخصی تغییر ندهید.
در صورتیکه احساس میکنیدتأثیر دارو شدید و یا ضعیف است، لطفاً این مسئله را با پزشکتان و یا دکتر داروساز مطرح کنید.
اگر دارو را بیش از میزان لازم مصرف کردید:
اگر به طور ناآگاهانه دارو را بیش از دوز مصرفی، استفاده کردید، بیدرنگ با یک پزشک تماس بگیرید.
اگر خوردن دارو را فراموش کردید:
اگر خوردن دارو در زمان تعیین شده را فراموش کردید، میتوانید در همان روز پس از یک وعده غذایی، دارو را مصرف کنید. اگر کلاً خوردن دارو را در یک روز فراموش کردید، از روز بعد خوردن دارو را مطابق نسخه ادامه دهید. در هروز فقط یک کپسول مصرف کنید.
متوقف کردن مصرف دارو:
درصورتیکه مصرف دارو را زودتر از موعد متوقف کنید، ناراحتی شما میتواند دوباره عود کند. به همین خاطر حتی اگر ناراحتی شما فروکش کرده است، مصرف دارو را به مدتی که تجویز شده است، ادامه دهید. اگر میخواهید که مصرف دارو را قطع کنید حتماً بایستی با پزشکتان مشورت کنید.
درصورتیکه سؤالات بیشتری دربارة مصرف دارو دارید، از پزشکتان یا دکتر داروساز بپرسید.
۴٫ عوارض جانبی احتمالی
مثل هر داروی دیگری، کپسول تامسولوسین هم میتواند عوارض جانبی داشته باشد، اگرچه همه افراد دچار این عوارض نمیشوند.
در ارزیابی عوارض جانبی از عباراتی استفاده میشود که معنی آنها بدین شرح است:
بسیار معمول: بیش از یک نفر در هر ۱۰ نفر دچار میشود.
معمول: کمتراز یکنفر در هر ۱۰ نفر ولی بیشتر از یکنفر در هر۱۰۰ نفر
غیرمعمول: کمتر از یکنفر در هر ۱۰۰ نفر ولی بیشتر از یکنفر در هر ۱۰۰۰ نفر
نادر: کمتر از یکنفر در هر ۱۰۰۰ نفر ولی بیشتر از یکنفر در هر ۱۰۰۰۰ نفر
بسیار نادر: کمتر از یکنفر در هر ۱۰۰۰۰ نفر یا ناشناخته
معمول:
سرگیجه و منگی
غیرمعمول:
سردرد، تپش قلب، سرگیجه هنگام نشستن یا برخاستن، گرفتگی یا آبریزش بینی(ورم مخاط بینی)، یبوست، اسهال، تهوع، استفراغ، بثورات پوستی، کهیر و خارش، انزال غیرطبیعی، ضعف عمومی
نادر: بیهوشی، ورم بافتهای نرم بدن
بسیار نادر:
نعوظ دردناک، ماندگار و غیر ارادی
در صورتیکه باید تحت عمل جراحی آبمروارید قرار بگیرید و این دارو را مصرف میکنید یا اینکه در گذشته مصرف کردهاید، ممکن است مشکلاتی حین عمل پیش بیاید (قسمت “مراقبتهای ویژه” را در این بروشور مطالعه کنید).
در صورتیکه هر کدام از عوارض جانبی شدت گرفت یا اینکه دچار عوارض جانبی شدید که در این بروشور ذکر نشده است، با پزشکتان یا دکتر داروساز تماس بگیرید.
۵٫ روش نگهداری دارو
در معرض دید کودکان نباشد!
دارو را پس از تاریخ انقضای درج شده روی کارتن و روی بسته کپسول به هیچوجه مصرف نکنید. این تاریخ پس از عبارت “Exp.” درج شده است و منظور از آن آخرین روز ماه قید شده در تاریخ میباشد
شرایط نگهداری:
در درجه حرارت زیر ۲۵ درجه سانتیگراد و در بستهبندی اصلی نگهداری شود.
۶٫ اطلاعات بیشتر
اجزای تشکیلدهندة این دارو:
ماده مؤثر این دارو تامسولوسین هیدروکلراید است. یک کپسول از این دارو محتوی ۴/۰میلیگرم تامسولوسین هیدروکلراید است.
سایر اجزای این دارو عبارتند از: …. [اسامی علمی بیوشیمی و دارویی]
این بروشور آخرین بار در اسفند ۱۳۸۵ بازبینی شده است.
لطفاً داروها را در معرض دید کودکان قرار ندهید.
پزشک شما، داروخانه شما و داروسازی هگزال بهبودی هرچه سریعتر شما را آرزومندند.
مدال:
متورال
قرص متورال Tablet: 50mg
موارد مصرف
متوپرولول در درمان آنژین صدری مزمن، کنترل زیادی فشا رخون (به تنهایی یا همراه با سایر داروهای کاهنده فشارخون) و پیشگیری از انفارکتوس مجدد میوکارد مصرف میشود.
هشدارها
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، مصرف این دارو در موارد زیر باید با احتیاط فراوان صورت گیرد: سابقه آلرژی، آسم نایژهای، آمفیزم یا برونشیت غیرآلرژیک، نارسایی احتقانی قلب، دیابت، پرکاری تیروئید، افسردگی روانی یا سابقه ابتلاء به آن.
۲- مقدار مصرف این دارو در سالمندان باید بر اساس پاسخ بیمار تعیین شود، زیرا از یک طرف به علت کاهش حساسیت این بیماران به اثر دارو ممکن است افزایش مقدار مصرف لازم باشد و از طرف دیگر به علت کاهش توانایی متابولیسم و دفع دارو، کاهش مقدار مصرف ممکن است ضرورت یابد.
۳- در بیماران مبتلا به عیب کار کلیه، مقادیر مصرف متوپرولول باید کاهش یابد
۴- در صورت بروز افسردگی ناشی از این دارو، مصرف آن باید قطع شود
۵- اگر بعد از یک دوره درمان طولانی با این دارو قطع مصرف آن ضرورت پیدا کند، باید بتدریج و حداقل طی سه روز تا دو هفته مصرف دارو قطع شود.
در طول این مدت، بیمار باید از فعالیتهای شدید بدنی پرهیز کند تا خطر بروز انفارکتوس میوکارد یا آریتمی به حداقل برسد. اگر پس از قطع مصرف دارو،
علایم قطع مصرف بروز کرد، باید مصرف دارو را به طور موقت مجدداً شروع نمود و به دنبال بهبود بیمار، مصرف دارو را با احتیاط قطع کرد.
۶- در طول مصرف این دارو، پیگیری عملکرد قلب، تعیین نبض، اندازهگیری فشار خون و ثبت نوار قلبی و اندازهگیری ضربان قلب ضروری است.
فارماکوکینتیک
حدود ۹۵ درصد دارو از مجرای گوارش جذب میشود. پیوند این دارو به پروتئین کم است. متابولیسم دارو کبدی و نیمهعمر آن ۷-۳ ساعت میباشد. زمان لازم برای رسیدن به اوج اثر از راه خوراکی ۴-۶ ساعت و از راه تزریق وریدی ۲۰ دقیقه است. دفع دارو از راه کلیه است (۱۰-۳ درصد دارو بصورت تغییرنیافته دفع میشود
موارد منع مصرف
این دارو در شوک قلبی، نارسایی آشکار قلب، بلوک قلبی درجه دو یا سه دهلیزی – بطنی ، برادیکاردی سینوسی و کاهش فشار خون سیستولیک به کمتر از ۱۰۰ میلیمتر جیوه (برای پیشگیری از انفارکتوس مجدد میوکارد) نباید مصرف شود.
عوارض جانبی
برادیکاردی علامتی (سرگیجه)، اسپاسم برونش (اشکال در تنفس یا خسخس سینه)، نارسایی احتقانی قلب (تورم مچ پا و اندامهای تحتانی، تنگی نفس)، افسردگی روانی و کاهش گردش خون محیطی (سردی دستها و پاها) با مصرف این دارو گزارش شده است.
تداخل های دارویی
مقدار مصرف انسولین و داروهای خوراکی پایینآورنده قند خون، هنگام مصرف همزمان با این دارو باید تنظیم گردد تا از کاهش بیش ازحد قند خون جلوگیری شود. در صورت مصرف همزمان داروهای مسدودکننده گیرنده بتا – آدرنرژیک با داروهای مسدودکننده کانالهای کلسیمی یا کلونیدین،
اثرات کاهش فشارخون ممکن است تشدید شود. مصرف همزمان داروهای مهارکننده مونوآمین اکسیداز با این دارو (مانند فورازولیدون و پروکاربازین)به علت امکان افزایش شدید فشار خون، توصیه نمیشود.
در صورت مصرف همزمان این دارو با آمینهای مقلد سمپاتیک که دارای فعالیت بتا -آدرنرژیک هستند، ممکن است اثرات هر دو دسته دارو کاهش یابند. گزانتینها در صورت مصرف همزمان با این دارو ممکن است موجب مهار اثرات درمانی هر دو دسته دارو شوند. همچنین، کلیرانس تئوفیلین افزایش مییابد.
نکات قابل توصیه:
۱-هیچیک از نوبتهای مصرف این دارو نباید فراموش شود، بخصوص اگر روزی یک بار مصرف میشود.
۲- این دارو، زیادی فشار خون را درمان نمیکند، بلکه آن را کنترل مینماید. مصرف آن ممکن است تا پایان عمر ضروری باشد.
۳- مصرف دارو حتی در صورت احساس بهبودی، باید ادامه یابد.
۴- در صورتی که یک نوبت مصرف دارو فراموش شود، به محض بهیادآوردن آن نوبت باید مصرف شود. ولی اگر تا زمان مصرف نوبت بعدی
۴ ساعت باقیمانده باشد، از مصرف آن نوبت باید خودداری شده و مقدار مصرف بعدی نیز دوبرابر نگردد
۵- در بیماران مبتلا به دیابت، با مصرف این دارو علائم کمی قند خون ممکن است پوشانده شود یا غلظت قند خون افزایش پیدا کند یا کاهش قند خون طولانی شود.
۶- از مصرف این دارو با سایر داروها، بویژه داروهای مقلد سمپاتیک که نیاز به نسخه پزشک ندارند، باید خودداری شود.
۷- قبل از قطع مصرف دارو، باید با پزشک مشورت شود.
۸- به علت احتمال بروز سرگیجه، خوابآلودگی و منگی ، هنگام رانندگی یا کار با وسایلی که نیاز به هوشیاری دارند، باید احتیاط نمود.
مقدار مصرف
خوراکی بزرگسالان:
در درمان آنژین صدری و به عنوان کاهنده فشار خون، ابتدا ۱۰۰ میلیگرم یکبار در روز در یکنوبت (زیادی فشار خون) یا چند نوبت (آنژین یا زیادی فشارخون) مصرف میشود که این مقدار در فواصل یک هفتهای بر اساس نیاز و تحمل بیمار تا مقدار تام ۴۵۰mg/day ممکن است افزایش یابد.
در بعضی از بیماران جهت کنترل رضایتبخش فشار خون، ممکن است به مصرف مقدار تام دارو در سه مقدار منقسم نیاز باشد.
در انفارکتوس میوکارد، به عنوان درمان سریع، ابتدا ۵۰ میلیگرم (برای بیمارانی که مقدار تام وریدی را تحمل میکنند) یا ۵۰-۲۵ میلیگرم (برای بیمارانی که مقدار تام رویدی را تحمل نمیکنند) هر ۶ ساعت ، ۱۵ دقیقه پس از شروع آخرین مقدار منقسم وریدی یا به محض اینکه وضعیت بالینی بیمار مناسب شود، مصرف میشود. این مقدار تا ۴۸ ساعت ادامه مییابد.
در درمان تاخیری ۱۰۰ میلیگرم دو بار در روز برای حداقل ۳ ماه و احتمالاً ۳-۱ سال مصرف میشود.
مدال:
وراپامیل
Verapamil Hydrochloride ) Vertab SR )
نام ژنریک : وراپامیل
نام تجارتی : ورتب SR
اشکال دارویی : قرص وراپامیل
دسته دارویی : بلوک کننده کانال کلسیم
موارد مصرف
این داروبرای کنترل آنژین کلاسیک (پایدارمزمن )،کنترل آنژین وازواسپاستیک یاآنژین ناپایداردربیمارانی که قادربه تحمل داروهای مسدودکننده گیرنده بتا-آدرنرژیک یانیتراتهانیستند،یاعلائم بیماری آنهابااین داروهاازبین نمی رود،مصرف می شود.
هشدارها
۱- درمواردزیراین داروبایدبااحتیاط فراوان مصرف شود:
برادی کاردی شدید،نارسایی قلب ،شوک کاردیوژنیک وحساسیت به داروهای مسدودکننده کانال کلسیمی
۲- اندازه گیری فشارخون ،انجام آزمون ECG واندازه گیری ضربان قلب درطول مصرف داروضروری است .
۳- مقدارمصرف وراپامیل دربیماران مبتلابه عیب کارکبدبایدکاهش داده شود.
فارماکوکینتیک
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، بیش از۹۰درصدداروازراه خوراکی جذب می شود.به دلیل متابولیسم عبوراول ازکبد،فراهمی زیستی آن ۳۵-۲۰درصداست .پیونداین داروباپروتئین حدود۹۰درصداست نیمه عمراین داروازراه خوراکی پس ازمصرف مقدارواحد۸/۲-۷/۴ساعت وبرای مقادیر تکراری ۱۲-۵/۴ساعت است .نیمه عمروراپامیل درتزریق وریدی دومرحله ای است که درمرحله کوتاهترحدود۴دقیقه ودرمرحله طولانی تر۵-۲ساعت است .
اثروراپامیل ازراه خوراکی پس از۲ساعت واثرضدآریتمی آن ازراه وریدی طی ۱۵-۱دقیقه شروع می شود.اثرهمودینامیک دارونیزازراه وریدی پس از۵-۳دقیقه شروع می شود.زمان لازم برای رسیدن به اوج اثرازراه خوراکی ۹۰-۳۰دقیقه وازراه تزریقی ۵-۳دقیقه پس ازخاتمه تزریق است .طول اثرداروازراه خوراکی ۱۰-۸ساعت وطول اثردارضدآریتمی وهمودینامیک به ترتیب حدود۲ساعت و۲۰-۱۰دقیقه پس ازتزریق وریدی است .وراپامیل ازراه کلیه به میزان ۷۰درصدبه صورت متابولیت طی ۵روزدفع می شود.
موارد منع مصرف
این دارودرکمی شدیدفشارخون ،انسداددرجه دووسه گره دهلیزی –بطنی ،سندرم W-P-W همراه بافلوتریافیبریلاسیون دهلیزی وپورفیری نبایدمصرف شود.
عوارض جانبی
یبوست ،تهوع استفراغ ،برافروختگی وسردرد،سرگیجه -کسالت خیزمچ پاوبندرت عیب برگشت پذیرکارکبد،واکنش های آلرژیک ،ژینکوماستی وهیپرپلازی لثه بامصرف این داروگزارش شده است .پس ازتزریق وریدی ،کاهش فشارخون ،برادی کاردی ،انسدادقلبی وآسیستول نیزمشاهده شده است .
تداخل های دارویی
خطربروزبرادی کاردی و انسداددهلیزی –بطنی وضعف عضله قلب ناشی ازمصرف آمیودارون بامصرف همزمان وراپامیل افزایش می یابد.افزایش خطربروزضعف عضله قلب وآسیستول درصورت مصرف همزمان این داروبادیسوپیرامیدوجوددارد.افزایش غلظت پلاسمایی کینیدین (وکاهش شدیدفشارخون )ودیگوکسین (انسداددهلیزی –بطنی وبرادی کاردی )درصورت مصرف همزمان وراپامیل ممکن است بروزکند.اثرکاربامازپین وتئوفیلین بامصرف همزمان باوراپامیل ،افزایش می یابد.اثروراپامیل درمصرف همزمان بافنوباربیتال وفنی توئین کاهش می یابد.آسیستول ،کاهش شدیدفشارخون ونارسایی قلبی درصورت مصرف توام باداروهای مسدودکننده گیرنده های بتا-آدرنرژیک بروزمی نماید.ریفامپین ممکن است فراهمی زیستی وراپامیل آمیدیاکینیدین همراه باداروهای مسدودکننده اثرات کلسیمی بایداحتیاط نمود،زیراهردوگروه ازداروهادارای اثرات اینوتروپیک مثبت هستند.درصورت مصرف همزمان داروهای کاهنده فشارخون ممکن است تشدیدشود.
نکات قابل توصیه
۱-مصرف این داروحتی درصورت احساس بهبودی بایدادامه یابد.
۲-این داروافزایش فشارخون رادرمان نمی کند،بلکه آن راکنترل می نماید.ازاین رومصرف این داروممکن است تاآخرعمرضروری باشد.
۳-کاهش دفعات بروزدردقفسه سینه ممکن است بیمارراتشویق به فعالیت بیش ازحدکند.بنابراین ،درموردمیزان تمرینات بدنی بایدباپزشک مشورت شود.
۴-ازمصرف سایرداروها،بخصوص داروهای مقلدسمپاتیک که نیازبه نسخه ندارند،بایدخودداری شود.
۵-نبض بیماربایدکنترل شودودرصورتی که کمتراز ۵۰باردردقیقه باشد،مراجعه به پزشک ضروری است .
۶-درصورت فراموش شدن یک نوبت مصرف دارو،به محض بیادآوردن ،آن نوبت بایدمصرف شود،مگراینکه تقریبا”زمان مصرف نوبت بعدی فرارسیده باشد،دراینصورت ،مقدارمصرف بعدی نبایددوبرابرگردد.
مقدار مصرف
خوراکی
بزرگسالان :
ابتدا۱۲۰-۸۰میلی گرم ۳باردرروزمصرف می شودکه این مقداررامی توان برحسب نیازوتحمال بیمارهر۳روزیاهرهفته افزایش داد.
مقدارمصرف تام این دارودرروز۴۸۰-۲۴۰میلی گرم وبیشینه مقدارمصرف تا۴۸۰میلی گرم درمادیرمنقسم است (دردرمان کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک تاmg/day۷۲۰).دربیماران سالخورده ،ابتدا۴۰میلی گرم ۳باردرروزمصرف می شودوسپس مقدارمصرف براساس نیازوتحمل بیمار،تنظیم می شود.
مقدارمصرف اشکال دارویی پیوسته رهش دردرمان زیادی فشارخون دربزرگسالان ،mg/day۱۸۰ می باشدکه برحسب نیازوتحمل بیماربطورروزانه یاهفتگی افزایش می یابد.
عوارض جانبی :
برادیکاردی ، بلوک قلبی ، نارسایی قلبی ، آسیستول گذرا ، سردرد ، سر گیجه ، گرگرفتگی ،یبوست (شایع ترین عارضه خارج قلبی ) ، تهوع ، خستگی ، ادم محیطی ، هایپرپلازی لثه
تداخلات دارویی:
دیگوکسین ، بتابلوکرها ، داروهای ضد آریتمی ، داروهای ضد فشارخون ، دیورتیکها ، کاربامازپین ، لیتیم ، میدازولام ، سیکلوسپورین ، داروهای ضد افسردگی ، داروهای ضد سایکوز ، هوشبرها ، داروهای القاء و مهارکننده متابولیسم کبدی ، شل کننده های عضلانی
موارد مصرف :
کنترل آنژین صدری ، کنترل هایپرتانسیون ، آریتمی های فوق بطنی
موارد احتیاط در مصرف :
AV بلوک درجه اول ، فاز حاد انفارکتوس میوکارد ( منع مصرف در صورت برادیکاردی، هیپوتانسیون و نارسایی بطن چپ ) ، مصرف همزمان با بتابلوکرها ، نارسایی کبدی ، کودکان ، بارداری ، شیردهی
موارد منع مصرف :
هیپوتانسیون ، برادیکاردی شدید ، AV بلوک درجه ۲و۳ ،SA بلوک ، سابقه نارسایی قلبی یا نارسایی بطن چپ ، شوک کاردیوژنیک ، sick syndrome ( مگر با وجود pacemaker) ، فلوتر یا فیبریلاسیون همراه با سندرم Wolf-Parkinson-White ، پورفیری
نکات قابل توصیه :
– از مصرف همزمان دارو با عصاره گریپ فروت اجتناب شود.
– کاهش دوز دارو در اختلال عملکرد کبدی توصیه می شود.
– کودکان به عارضه آریتمی ناشی از دارو حساسترند.
– قطع مصرف دارو باید تدریجی باشد.
مدال:
هپارین سدیم ( HEPARIN SODIUM )
هپارین سدیم
نام ژنریک: هپارین سدیم
نام تجاری: هپارودیک ®
شکل دارویی: • آمپول ۵۰۰۰ واحد در ۱ میلی لیتر • آمپول ۱۰،۰۰۰ واحد در ۱ میلی لیتر
طبقه بندی فارماکولوژیک: ضد انعقاد
طبقه بندی درمانی: ضد انعقاد
طبقه بندی مصرف در بارداری: رده C
مکانیزم اثر:
هپارین، بصورت غیرمستقیم درجایگاههای متعدد در هر دو راه داخلی و خارجی انعقاد خون اثر کرده و عمل مهارکننده آنتی ترومبین III (کوفاکتور هپارین)را بر چندین فاکتور انعقادی فعال شده، از جمله ترومبین (فاکتور Ha) و فاکتورهایIXa، Xa، XlA، Xlla تشدید میکند.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، مهار فاکتور فعال شده Xaبا تولید ترومبین تداخل کرده و در نتیجه اعمال مختلف ترومبین را در انعقاد خون مهار میکند. هپارین همچنین تشکیل کمپلکس آنتیترومبین III ـ ترومبین را تسریع مینماید و با این عمل، ترومبین را غیر فعالکرده و مانع تبدیل فیبرینوژن به فیبرینمیگردد. هپارین از طریق مهار فعال شدن فاکتورهای تثبیت کننده فیبرین توسط ترومبین، از تشکیل لخته فیبرینی پایدار جلوگیری میکند.
فارماکولوژی
اثر ضد انعقاد: هپارین ، تشکیل کمپلکس آنتی ترومبین III- ترومبین را تسریع می کند.این دارو ترومبین را غیر فعال می کند و موجب مهار تبدیل فیبرینوژن به فیبرین می شود.
فارماکوکینتیک:
پیوند هپارین به پروتئین بسیار زیاد است.
متابولیسم دارو کبدی است.
نیمه عمر هپارین بطور متوسط ۱/۵ساعت است.
در صورت تزریق مستقیم وریدی، شروع اثر دارو فوری است.
در تزریق زیر جلدی، شروع اثر معمولا بین ۲۰ تا ۶۰ دقیقه و تابع وضعیت بیمار است.
دارو معمولا بصورت متابولیت و از طریق کلیه دفع میشود.
جذب: با تزریق زیر جلدی متغیر می باشد.
پخش: بطور گسترده به لیپو پروتئین ها ،گلوبولین ها و فیبرینوژن پیوند می یابد.از جفت عبور نمی کند.
متابولیسم: اگرچه متابولیسم این دارو کاملا مشخص نشده است.ولی به نظر می رسد توسط سیستم رتیکولوآندوتلیال از خون برداشت می شودو مقداری از متابولیسم آن نیز در کبد انجام می گیرد.
دفع: اطلاعات کمی درباره دفع دارو در دست است.مقدار کمی از آن بصورت تغییر نیافته از طریق ادرار دفع می شود.این دارو در شیر ترشح نمی شود.نیمه عمر پلاسمایی آن بین ۲-۱ ساعت است.
موارد مصرف:
• هپارین در پیشگیری و درمان ترومبوز وریدهای عمقی و ترومبوآمبولی ریوی، پیشگیری از ترومبوآمبولی، جلوگیری از انعقاد خون در گردش خون خارج بدن طی جراحی قلب و روشهای دیالیز، به عنوان داروی کمکی در درمان آمبولی شریانی محیطی و کاهش خطر بروز ترومبوز مغزی و مرگ در بیمارانی که دچار حمله پیشرونده شدید و ناگهانی میشوند، مصرف میشود.
• ترومبوز وریدهای عمقی،آمبولی ریوی
• پیشگیری از آمبولی، بعد از MI، ترومبوز مغزی بدنبال سکته مغزی، لخته در بطن چپ
• مصرف در جراحی باز قلب
• انعقاد منتشر داخل عروقی
• باز نگه داشتن کاتترهای داخل وریدی
• آنژین ناپایدار
• اثر ضد انعقادی در ترنسفیوژن خون و نمونه های خونی
مقدارمصرف:
بزرگسالان: برنامه درمانی بامقدار کامل: از راه زیر جلدی، ابتدا ۲۰/۰۰۰ ـ ۱۰/۰۰۰واحد بصورت عمیق (داخل چربی) و سپسهر ۸ ساعت ۱۰/۰۰۰ ـ ۸۰۰۰ واحد یا هر ۱۲ساعت ۲۰/۰۰۰ ـ ۱۵/۰۰۰ واحد یا با توجه به نتایج آزمونهای انعقادی تزریق میشود.
از راه وریدی، ابتدا ۱۰/۰۰۰ واحدو سپس هر ۶ ـ ۴ ساعت ۱۰/۰۰۰ ـ ۵۰۰۰واحد یا u/kg 100 هر ۴ ساعت یا با توجه به نتایج آزمونهای انعقادی تزریق میشود.
از راه انفوزیون وریدی، مقدار ۴۰/۰۰۰ ـ ۲۰/۰۰۰ واحد در ۱۰۰۰ میلیلیتر محلول کلرور سدیم ایزوتونیک تزریقی درمدت زمان بیش از ۲۴ ساعت مصرف میشود. سرعت انفوزیون، اغلب ۱۰۰۰واحد در هر ساعت است.
برنامه درمانی با مقادیر کم:
مقدار ۵۰۰۰ واحد ۲ ساعت قبل از جراحیو ۱۲ ـ ۸ ساعت پس از آن بمدت حداکثر ۷روز بصورت زیر جلدی عمیق (داخلچربی) تزریق میشود.
کودکان:
از راه وریدی، ابتدا u/kg 50 وسپس u/kg 100 ـ ۵۰ هر ۴ ساعت یا براساس نتایج آزمونهای انعقادی تزریقمیشود. از راه انفوزیون وریدی، ابتدا۵۰u/kg بصورت مقدار حملهای و سپس۱۰۰ u/kg هر ۴ ساعت یا براساس نتایج آزمونهای انعقادی تزریق میشود.
موارد منع مصرف:
خونریزی فعال همراه با دیسکرازی خونی یا تمایل به خونریزی مانند هموفیلی ، ترومبو سیتوپنی،یا بیماری کبدی همراه با کمی پروترومبین خون، موارد مشکوک به خونریزی داخل جمجمه ای ،ترومبوفلبیت چرکی،ضایعات اولسراتیو غیر قابل دسترس (بخصوص در دستگاه گوارش)،جراحات زخمی باز ، از بین رفتن وسیع پوست ،کمبود اسید آسکوربیک و سایر مواردی که موجب نفوذپذیری مویرگ ها می شود.آندو کاردیت تحت حاد باکتریایی ، شوک ، بیماری پیشرفته کلیوی،تهدید به سقط جنین یا زیادی شدید فشار خون
همچنین در مدت یا بعد از جراحی مغز،چشم یا طناب نخاعی در طول بی حسی نخاعی، در طول تخلیه مداوم از مجرای روده باریک یا معده در شرایطی منع مصرف دارد.اگرچه استفاده از هپارین در این شرایط کاملا خطرناک است ، خطرات و منافع استفاده از آن باید بررسی شود.
هشدار:
۱ ـ این دارو در موارد زیر باید با احتیاط مصرف شود:
بیحسی منطقهای یا انسداد اعصاب ناحیه کمر، دیسکرازی خونی بخصوص کمی پلاکتهای خون، زایمان اخیر، آندوکاردیت تحت حاد باکتریایی، جراحیهای اخیر اعصاب یا چشم یا در مواردی که نیاز بهعمل جراحی اعصاب یا چشم وجود دارد، پریکاردیت یا نشت مایع به پریکارد، عیب شدید کار کلیه، جراحی عمده یا زخمهاییکه سبب بوجود آمدن سطوح باز و وسیع میشوند، صدمه شدید بویژه به دستگاه عصبی مرکزی، زخم یا سایر ضایعات فعال گوارشی، ادراری، تنفسی، واسکولیتشدید و عیب شدید کار کبد.
۲ ـ توصیه میشود در بیمارانی که هپارین مصرف میکنند، از تزریق عضلانی سایر داروها، به دلیل احتمال بروز هماتوم و خونریزی در اطراف محل تزریقخودداری شود.
۳ ـ خونریزی از لثه ممکن است نشانه مصرف بیش از حد هپارین باشد. درمان با هپارین خطر بروز خونریزی موضعی طی جراحیهای دهان و پس از آن را افزایشمیدهد.
۴ ـ از آنجا که هپارین از بافتهای حیوانی تهیه میشود، توصیه میشود در بیمارانی که سابقه حساسیت یا آسم دارند، ابتدا مقدار آزمایشی ۱۰۰۰ واحد قبل از شروع درمان تزریق شود.
۵ ـ در صورت استفاده از برنامه درمانی با مقادیر کامل هپارین، مقدار مصرف دارو باید با توجه به نتایج آزمونهای انعقاد خون برای هر فرد تنظیم شود.
احتیاط:
در دوران قاعدگی و بلافصله بعد از زایمان،بیماری خفیف کبدی یا کلیوی ، زخم های گوارشی ،الکسیم یا همزمان با فعالیتهایی که خطر آسیب بدنی بهمراه دارند، سابقه آلرژی یا آسم.
عوارض جانبی:
خونریزی، نکروز پوست، کمی پلاکت خون، واکنشهای حساسیتی(از جمله کهیر، آنژیوادم و آنافیلاکسی)، پوکی استخوان پس از مصرف طولانی مدت و بندرت ریزش مو با مصرف ایندارو گزارش شده است.
نکات قابل توصیه
:۱ ـ برای بدست آوردن حداکثر اثر بخشی دارو و کاهش امکا نخونریزی، دستورات مربوط به مصرف دارو باید کاملا رعایت شود.
۲ ـ در طول درمان با هپارین، از مصرفاسید استیل سالیسیلیک یا داروهای حاوی آن، ایبوپروفن و سایر داروهائی که بر روی پلاکتها مؤثرند، خودداری شود.
۳ ـ پزشک و دندانپزشک باید از مصرف این دارو آگاه شوند
تداخلات دارویی:
مصرف همزمان هپارین با اسید والپروئیک به علت مهار عملکرد پلاکتها ممکن است موجب خونریزی شود. متیمازول و پروپیلتیواوراسیل باعث کاهش پروترومبینخون میشوند.
لذا مصرف همزمان اینداروها با هپارین ممکن است باعث افزایش اثر ضد انعقادی شود. مصرف همزمان داروهای ترومبولیتیک، مانند استرپتوکیناز و اوروکیناز با داروهای ضدانعقاد، خطر خونریزی را افزایش میدهد.
آنتی هیستامین، گلیکوزیدهای قلبی، نیکوتین و تتراسایکلین ها ممکن است اثرات ضد انعقادی هپارین را از بین ببرند.تنظیم دوز دارو لازم می باشد. آسپرین می تواند خطر خونریزی را افزایش دهد.در صورت استفاده توام ، پارامترهای انعقادی و بیماری باید بررسی گردد.
سفالوسپورینها،ضد انعقادهای خوراکی،پنی سیلین ها و مهار کننده های پلاکت ممکن است اثرات ضد انعقادی را افزایش دهند. PT ,INR و PTT بیمار باید مونیتور گردد.
داروهای ترمبولیتیک ممکن است خطرات خونریزی را افزایش دهند. دوزاژ برای هر نفر بصورت فردی مشخص و بیمار بررسی شود.
عوارض جانبی:
اعصاب مرکزی: درد خفیف
قلبی- عروقی: خونریزی (در صورت مصرف مقادیر بیش از حد)
خون: طولانی شدن بیش از حد زمان سیلان ،ترومبو سیتوپنی
سایر عوارض: واکنشهای ناشی از حساسیت مفرط مانند لرز، خارش ، رینیت، واکنشهای آنا فیلاکتیک،کهیر ، نکروز جلدی یا زیر جلدی، هماتوم،خارش ، حساسیت و زخم
نحوۀ نگهداری:
دور از نور و در دمای کمتر از ۳۰ درجه سانتی گراد نگهداری گردد. از یخ زدگی محافظت گردد.
بسته بندی:
• آمپول ۵۰۰۰ واحد در ۱ میلی لیتر: بسته بندی ۵ عددی
• آمپول ۱۰،۰۰۰ واحد در ۱ میلی لیتر: بسته بندی ۵ عددی
مدال:
گلی بن کلامید
گلی بن کلامیداز دسته دارویی سولفونیل اوره است . گاهی اوقات به نام های دیگر مثل: Glibotex یا Apogliburide و یا Daonil نیز عرضه می شود. می توان گفت داروی خط دوم درمان در افراد مبتلا به دیابت تیپ ۲ می باشد.
● شکل دارویی
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، در ایران گلی بن کلامید به شکل قرص های سفید رنگ، گرد یا مستطیلی شکل ۵ میلی گرمی در داروخانه ها توزیع می گردد.
داروهای گروه سولفونیل اوره، با تحریک لوزالمعده باعث می شوند که انسولین بیشتری ترشح شود و به این طریق، قند خون کاهش پیدا کند. شما باید بخاطر داشته باشید که این داروها دارای اثرات مشابه انسولین هستند زیرا آنها باعث می گردند که انسولین خونتان افزایش یابد و امکان دارد که انسولین خیلی زیاد ترشح شود.
در صورتی که این اتفاق بیفتد و انسولین زیادی ترشح گردد، قند خون شما شدیداً کاهش پیدا می کند و ممکن است علایم کاهش قند خون (هیپوگلیسمی) را پیدا نمایید. برای اینکه از چنین اتفاقی جلوگیری نماید باید به طور منظم غذا بخورید و قرصهایتان را همراه با غذا یا درست قبل از غذا مصرف کنید.
همانند انسولین، داروهای سولفونیل اوره نیز می توانند دارای اثر کوتاه، متوسط یا طولانی باشند. داروی کلرپروپامید از انواع طولانی اثر می باشد در حالی که داروی گلی بن کلامید از انواع با اثر متوسط است.
● مکانیسم اثر
داروهای سولفونیل اوره نظیر گلی بن کلامید (گلیبوراید) از چندین دهه قبل در درمان دیابت کاربرد داشته اند اما هنوز ساز و کار دقیق عملشان مورد بحث است.
سولفونیل اورهها در دیابتملیتوس غیروابسته بهانسولین باتحریکمستقیم ترشح انسولین بتای پانکراس،گلوکز خون را کاهش میدهند.
مصرفطولانی مدت این داروها حساسیتبهانسولین را در بافتهای محیطی مانند کبد، عضله، چربی و سلولهایی مانندمونوسیتها و اریتروسیتها افزایشمیدهد که نتیجه آن کاهش گلیکوژنولیز وگلوکونئوژنز در کبد است.
سلولهای بتای پانکراس را وادار به تولید بیشتر انسولین می نماید. (مانند شلاق بر پیکر پانکراس فرود آمده و آنرا وادار به تولید بیشتر انسولین می نماید!)
این دارو پایین آورنده قند خون است، پس همواره می تواند باعث افت قند خون (هیپوگلیسمی) بشود.
● شروع اثر
تقریبا با اولین دوزی که مصرف می شود اثرات دارو شروع می گردد.
● نکته مهم :
از آنجایی که در گروه اول ( مانند گلی بن کلامید ) پس از مصرف دارو ترشح انسولین به طور ناگهانی افزایش می یابد لازم است که شما ایت داروها را اندکی قبل از غذا مصرف کنید تا احتمال بروز حمله کاهش قندخون بعد از غذا کمتر شود.
● نکته مهم:
اگر شما از داروی گلی بن کلامیداستفاده می کنید احتمال بروز کاهش قندخون در شما مخصوصا هنگام تاخیر در غذا خوردن و یا افزایش فعالیت فیزیکی بیشتر خواهد شد بنابراین لازم است شما همانند افراد دیابتی نوع یک همیشه مقداری غذای شیرین مثل قند همراه خود داشته باشید تا بتوانید به سرعت حملات کاهش قندخون احتمالی را درمان کنید و جلوی پیشرفت آن را به سمت بیهوشی کامل بگیرید.
● نکته مهم:
یکی از عوارض مصرف داروی گلی بن کلامید افزایش وزن می باشد بنابراین اگر شما چاق هستید بهتر است از داروهای گروه دوم مثل مت فورمین استفاده کنید.
● نکته مهم:
در مواقعی که قند خون خیلی بالاست ( بیشتر از ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلی گرم بر دسی لیتر) داروهای پایین آوردنده قند خون مخصوصا گروه اول ( گلی بن کلامید ) نمی توانند به خوبی قند را کنترل کنند. در این مواقع بهتر است درمان با تزریق انسولین شروع گردد.
● نکته مهم:
هیچگاه مقدار مصرف قرص های خود را سر خود افزایش ندهید چون خطر پایین افتادن شدید قند خون وجود دارد.
● حداکثر دوز موثر
تقریبا ۹۵% تاثیر این دارو با مصرف ۱۰ میلی گرم از آن در روز (۲قرص) حاصل می شود، در حالیکه افزایش آن به ۴قرص در روز تنها موجب ۳% افزایش قدرت اثر دارو می گردد. باید بدانید که افزایش دارو به بیش از ۴ قرص در روز نه تنها نمی تواند تفاوت چندانی در افزایش قدرت اثر دارو داشته باشد، بلکه فشار بیشتری هم بر سلولهای بتای پانکراس وارد خواهد ساخت.
● عوارض جانبی شایع
اصلی ترین عارضه ی این دارو افت قند خون است که بلافاصله باید درمان شود.
افزایش وزن عارضه ی دیگری است که معمولا بیماران از آن ناراحت می شوند.
● چگونگی مصرف
روزانه ۱ تا ۲ بار، حدود ۳۰ دقیقه قیل از غذا مصرف می شود. برای پیشگیری از افت قند لازم است بدانید که خوردن غذا بعداز گلیبن کلامید نباید فراموش شود. در شروع درمان معمولا با دوز کم شروع و پس از شروع اثرات دارو، دوز آنرا بتدریج افزایش داده تا مقدار آن به اندازه ای که مورد نظر پزشکمان است برسد.
بطور معمول بیش از ۲ بار در روز مصرف نمی شود.
● منع مصرف
در نارسایی کلیوی مصرف نمی شود. در کسانیکه دچار سکته قلبی شده اند و یا تحت عمل جراحی قلب باز قرار گرفته اند(CABG) یا استنت گذاری کرده اند بهتر است استفاده نشود، زیرا مطالعات نشان داده اند که اینکار ریسک بروز حمله قلبی بعدی را افزایش می دهد.
● یادآوری چند نکته مهم
اگر در حال درمان با ترکیبی از چند دارو هستید و دچار عارضه ی حاد افت قند خون شدید (قند کمتر از ۷۰ میلی گرم) با مشورت پزشک خود از مقدار گلیبن کلامیدتان کم کنید.
داروهایی که باعث تولید بیشتر انسولین در بدن می شوند مانند تازیانه بر پیکر پانکراس فرود می آیند!
در صورت بروز افت قند خون
اگر فاصله ی زیادی با وعده غذایی اصلی دارید، ۴ حبه قند میل کرده و در صورت نیاز یک لقمه ی کوچک غذا نیز میل کنید (یک واحد کربوهیدرات)
اگر فاصله کمی تا وعده ی غذای اصلی دارید، ۲ حبه قند میل کرده و بعداز آن، غذای خود را میل کنید.
اگر در اثر مصرف همزمان گلیبن کلامید و آکاربکس دچار افت قند خون شدید، حتما می بایست با مصرف گلوکز (قند یا شربت) با آن مقابله کنید.
اگر با مصرف ۱۰ میلی گرم گلیبن کلامید (۲ قرص) و دوز مناسبی از متفورمین به هدف درمانی خود نرسیده اید (HbA1c< (7% جهت شروع انسولین درمانی با پزشک خود مشورت کنید.
4 پاسخ به “دارونامه انساني”
دیدگاهتان را بنویسید
فهرست مطالب
- آناتومی حیوانات
- آنچه زنان خانه دار باید بدانند
- اصول پرورش
- بخشنامه ها
- بهداشت گوشت و مواد خام دامی
- بیماریهای دام
- پاورپوینت بیماریها
- دارونامه
- درباره من
- سایر
- طرح توجیهی
- عکس و تصویر
- فیلم
- مامایی و تولید مثل
- مقالات
- موضوعات
- نژاد حیوانات
سلام دکتر جان بنده حقیر لیسانس بیهوشی و دانشجوی دامپزشکی هستم اگر موافق باشید چن. تا فایل pdf براتون بفرستم؟
سلام قربان. بسیار خوشحال خواهم شد. لطفا مطالبتون رو به این شماره تلگرانی ارسال نمایید. دکتر وت
۹۱۳۱۸۳۹۶۳۵
عالی بود????????????????خیلی کمکم کرد
بسیار عالی